رشوه دادن و رشوه گرفتن ، هر دو رفتار بسیار مذموم و خلاف قانون هستند که عده ای ناخواسته ممکن است درگیر آن شوند. به این معنی که شاید شخصی واقعا نداند که عملی که از او سر میزند مصداق رشوه دادن است یا شاید شخصی نداند کاری که انجام می دهد از نمونه های رشوه گرفتن به حساب می آید.
در این قبیل موارد که به موضوعات حساس مالی مربوط می شود، حتما با یک وکیل کیفری مجرب مشورت کنید تا ناخواسته دچار مشکلات عدیده نشوید. در زمینه رشوه و رشوه خواری، موضوعات زیادی باید مورد بررسی و دقت باشند، مانند : مجازات رشوه دادن و رشوه گرفتن، اثبات رشوه، رشوه چگونه محقق می شود و مجازات آن چیست و مواردی از این قبیل.
وکلای پایه یک دادگستری حاضر در گروه وکیل پرس، تا کنون پرونده های کیفری زیادی در زمینه رشوه و ارتشا داشته اند که همین موضوع روز به روز بر تجربه کاری آنها افزوده است که حالا می توانند با توجه به علم وکالت و تجربه فراوان، در زمینه مشاوره حقوقی آنلاین یا تلفنی، کمک فراوانی به متقاضیان عزیز داشته باشند.
رشوه دادن و مجازات آن
رشوه دادن و رشوه خواری از جمله جرایمی است که در دسته جرایم علیه آسایش عمومی قرار می گیرد چراکه رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود که اموری که خلاف قانون و مقررات است به وسیله رشوه انجام گیرد و یا اینکه با رشوه دادن بتوان زمان انجام کاری را عقب و جلو کرد و در کل رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود توازن در جامعه بهم بخورد و نظم و آسایش عمومی مختل گردد.
عمل رشوه دادن و رشوه خواری به طرق و اشکال مختلف امکان وقوع دارد و گاها برخی از موارد که شاید تصور آن هم نداشته باشید اما از مصادیق رشوه محسوب می گردد اما آنچه حائز اهمیت است این است که جهت مجازات رشاء و مجازات ارتشاء بایستی شرایط تحقق رشوه وجود داشته باشد. از آن جایی که جرم رشوه دادن و رشوه خواری جزء جرایم کیفری است نحوه اثبات رشوه نیز ادله اثبات جرائم کیفری است.
در این مقاله ضمن تعریف رشوه دادن و رشوه خواری به بیان مصادیق رشوه، شرایط تحقق رشوه و رشوه خواری، نحوه اثبات رشوه و مجازات رشاء و مجازات ارتشاء پرداخته می شود.
تعریف رشاء یا رشوه دادن
رشاء یا رشوه دادن به این معناست که فردی وجه، مال، سند و… را به مامور دولت در ازای انجام امری و یا در ازای خودداری از انجام امری به رایگان بدهد. این عمل نسبت به افراد عادی نیست و گیرنده رشوه بایستی حتما کارمند دولت باشد. به بیان دیگر رشوه به معنای دادن وجه، مال یا سند تسلیم وجه یا مال به مأموران دولت یا کارکنان شاغل در نهادهای عمومی و دیگرافراد مذکور در قانون برای انجام یا عدم انجام وظایف مرتبط با اداره یا سازمان محل اشتغال آنها
قانون گذار ماده 592 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) را به جرم انگاری رشوه دادن و مجازات آن اختصاص داده است.
تعریف ارتشاء یا رشوه گرفتن
ارتشاء یا رشوه گرفتن به این معناست که کارمند دولت در ازای انجام امری که مربوط به وظیفه اوست و یا مربوط به سازمانی است که در آن به کار اشتغال دارد، وجه، مال و یا سندی رااز دیگر افراد دریافت نماید.
چنانچه هر کدام از کارمندان دولت وجه، مال و یا سندی را که به آن ها تسلیم می گردد را قبول نمایند مرتکب جرم ارتشاء و یا رشوه خواری شده اند.
قانون گذار در ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشاء و کلاهبرداری، جرم ارتشاء و یا رشوه گرفتن را جرم انگاری نموده است.
مصادیق رشوه
رشوه اگر به صورت پرداخت وجه نقد به کارمند دولت باشد بدیهی است و بر کسی هم پوشیده نیست اما برخی از مصادیق رشوه هستند که معمولا افراد آن ها را از مصادیق رشوه محسوب نمی نمایند اما در واقع از مصادیق رشوه و در حکم رشوه هستند و گیرنده و یا دهنده را با مجازات رشاء یا مجازات ارتشاء مواجه می نمایند. از مصادیق رشوه دادن و رشوه گرفتن عبارتند از:
- خرید ملک و یا وسیله نقلیه و…. به قیمتی کمتر از حد مقرر و قیمت واقعی، توسط رشوه گیرنده با علم به اینکه قیمت پایین به جهت رشوه است و بناست که انجام عمل و یا ترک عملی را انجام دهد.
- فروش ملک و وسیله نقلیه و… به کارمند دولت،به قیمتی بسیار بالاتر از حد مقرر و قیمت واقعی در حالیکه فروشنده می داند اضافه مبلغی که ریدار پرداخت می نماید به جهت انجام و یا عدم انجام کاری است.
- تسلیم وجه و یا مالی با عناوینی همچون شیرینی، منزل مبارکی و… با توجه به علم دهند مال یا وجه به اینکه وجه یا مال مذکور جهت انجام کار و یا ترک کاری در حیطه سازمان و اداره فرد مذکور است.
حتما لازم نیست رشوه دادن و یا رشوه گرفتن به صورت مستقیم باشد بلکه هر کدام از راه های گفته شده نیز از مصادیق رشوه می باشند که رشوه دادن و رشوه گرفتن در این مصادیق رشوه که نام برده شد به صورت غیر مستقیم است.
شرایط تحقق رشوه
شرایط تحقق رشوه بایستی وجود داشته باشند تا جرم رشائ و ارتشاء شکل بگیرد.
- مهم ترین شرایط تحقق رشوه این است که رشوه گیرنده بایستی حتما از کارکنان دولت باشد.
- لازم است که رشوه دهنده و یا راشی، حتما به سمت رشوه گیرنده آگاه باشد.
- از شرایط تحقق رشوه دادن و رشوه خواری در قانون ایران جنبه مالی داشتن آن چیزی که داده یا گرفته می شود و اگر جنبه مالی نداشته باشد جرم رشوه دادن و رشوه خواری محقق نمی گردد.
- از دیگر شرایط تحقق رشوه دادن و رشوه خواری این است که بایستی به صورت پنهانی انجام گیرد.
- پرداخت رشوه بایستی به کارمندی که در آن سازمان مورد نظر مشغول به کار است داده شود و لازم نیست که حتما پرداخت رشوه به کارمندی باشد که امر مورد نظر در حیطه وظایف اوست.
- انجام و یا عدم انجام کاری که برای آن اقدام به دادن رشوه و گرفتن رشوه شده است اهمیتی ندارد و صرف دادن رشوه و گرفتن رشوه حائز اهمیت است.
- یکی از شرایط تحقق رشوه که بسیار هم مهم است این است که دادن رشوه بایستی مقدم بر انجام کاری که برای آن رشوه داده می شود باشد.
مجازات رشاء یا رشوه دادن
قانون گذار در ماده 592 قانون مجازات اسلامی مجازات رشاء را آورده است و چنین مقرر داشته است:
“هر کس عالماً و عامداً برای اقدام به امری یا امتناع از انجام امری که از وظایف اشخاص مذکور در ماده (۳) قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 15/9/1367مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشد وجه یا مالی یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را مستقیم یا غیر مستقیم بدهد در حکم راشی است و بعنوان مجازات علاوه بر ضبط مال، ناشی از ارتشاء به حبس از 6ماه تا 3سال و یا تا (۷۴)ضربه شلاق محکوم می‌شود.”
همان طور که از ظاهر ماده قابل استنباط است مجازات رشوه دادن حبس از 6 ماه تا 3 سال ویا شلاق تا 74 ضربه به صلاحدید قاضی رسیدگی کننده است.
مجازات ارتشاء و رشوه خواری
مجازات ارتشاء در ماده 3 قانون تشدید مرتکبین ارتشاء واختلاس کلاهبرداری آمده است و قانون گذار دراین ماده مجازات ارتشاء را با توجه به سمت رشوه گیرنده مشخص نموده است. مجازات رشوه گیرنده با توجه به سمت او حبس، جزای نقدی، شلاق تا 74 ضربه و انفصال موقت و یا دائم از خدمات دولتی است. در مجازات رشوه گیر این طور نقل شده در صورتی که جرم وی ثابت شود به شش ماه تا سه سال حبس و یا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
نحوه اثبات رشوه
رشوه از جمله جرائم کیفری است از این رو در نحوه اثبات رشوه لازم است که ادله اثبات جرائم کیفری ملاک قرار گیرد.
نحوه اثبات رشوه به چند طریق امکان پذیر است:
- اقرار رشوه دهنده و یا رشوه گیرنده: اقرار به سیدالادله شهرت دارد و چنانچه فردی بر علیه خود و به سود دیگری به موضوعی اقرار نماید، این موضوع از وی پذیرفته می شود.
- شهادت شهود: چنانچه دو مرد عاقل و بالغ بر دادن رشوه و یا گرفتن رشوه شهادت دهند و دلیلی بر عدم سوء قصد وجود نداشته باشد در صورت احراز شرایط شهود، این موضوع اثبات می گردد.
- علم قاضی: علم قاضی با توجه به اسناد و مدارکی که قاضی در دست دارد می تواند رشوه دادن و یا رشوه خواری فردی را تشخیص دهد. گاهی ممکن است کارمند دولت مبلغ قابل توجهی وجه نقد به حسابش واریز شده باشد و یا خانه ای به قیمت بسیار پایین به او فروخته شده باشد، موارد گفته شده و موارد مشابه می تواند در صورت وجود سایر شرایط از مصادیق رشوه دادن و رشوه خواری باشد که در صورت اثبات این موضوع، برای رشوه مجازات در نظر گرفته می شود.
نحوه اثبات رشوه در موارد فوق بیان گردید و چنانچه فردی خواستار مجازات برای رشوه دادن و رشوه خواری باشد با ادله گفته شده می تواند ، مجازات ارتشاء و مجازات رشاء را مشخص نمود.
مشاوره حقوقی رشوه دادن و رشوه گرفتن
گاهی ممکن است افرادی برای رسیدن به حقوق قانونی خود مجبور به رشوه دادن شوند و گاهی نیز ممکن است با آگاهی به این عمل دست برنند اما در نهایت از کرده خود پشیمان گردند و قصد جبران داشته باشند یا اینکه این عمل را در گذشته انجام داده باشند اما آگاه به اینکه مالی که دریافت نموده اند از مصادیق رشوه بود است نبوده اند.
گاهی نیز در یک سازمان کارکنان متوجه تخطی سایر کارکنان می شوند و قصد گزارش دادن این مسئله را دارند اما از بیم جان و مال خود معمولا سکوت می نماید. لازم به ذکر است که قانون گذار برای همه این موارد راه حل هایی را دارد و گاهی تخفیف و حتی معافیت مجازات را برای رشوه دادن و رشوه گرفتن در نظر گرفته است. از این رو بهتر است پیش از هر اقدامی با وکیل رشوه و مشاور حقوقی متخصص مشورت و هم فکری های لازم را داشته باشید.
گروه وکلای وکیل پرس با دارا بودن کادر متخصص و متبحر خود آمادگی خود را جهت اخذ دعاوی حقوقی و کیفری شما عزیزان اعلام می نماید.
سوالات متداول در این موضوع:
آیا فردی که در دادن رشوه مضطر بوده است و چاره ای جز پرداخت رشوه جهت انجام کار وی وجود نداشته است، مجرم است و مجازات رشاء را دارد؟
فرد مضطر به کسی گفته می شود که جهت انجام کارش مستصال مانده است و چاره ای جز پرداخت رشوه جهت انجام کارش وجود ندارد. در این صورت چنانچه این موضوع بر محکمه اثبات گردد، مستند به تبصره ماده 592 قانون مجازات اسلامی چنین فردی از مجازات رشاء معاف است.
اگه یه کارمندی در دادگستری هربار کار ماررو عقب میندازه ، ما به طریقی متوجه شدیم که یه ماشین مدل بالا خریده ، اگه بتونیم ثابت کنیم که با طرف مقابل ارتباط داشته و اون ماشینو بهش داده ، آیا میشه پیگیر شد بابت رشوه گرفتن؟
طبق قانون اگر موضوع قابل اثبات باشد و قاضی با توجه به اسناد و مدارک این مطلب را تشخیص دهد ، در صورت بودن سایر شرایط جرم رشوه است و قابل مجازات می باشد.
اگه دو تا کارمند تو یه اداره باشند که کار ارباب رجوع به یکیشون مربوطه ولی به اون یکی کارمند رشوه بده و بگه که به همکارش بسپاره کاررو انجام بده آیا اینجا میشه گفت کار ارباب رجوع رشوه دادن بوده؟
بله زیرا لازم نیست حتما به کارمندی که کار ارباب رجوع در حیطه وظیفه اوست رشوه داده شود همین که به کارمند دیگری هم که در آن سازمان کار میکند رشوه دهند، کافی است و جرم رشوه دادن است.
جهت اخذ مشاوره حقوقی دعاوی کیفری از وکیل کیفری در مورد رشوه دادن و رشوه گرفتن هم اکنون تماس بگیرید.
