آیا در ثبت اختراع خود به مشکل برخوردهاید؟ آیا نسبت به روند ثبت اختراع خود اعتراض دارید؟ اختراع حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی یک مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرآیند صنعتی متبلور میشود. در ادامه این مقاله با ثبت اختراع، مراحل ثبت اختراع، قوانین، ملزومات برای ثبت و همچنین مشکلات احتمالی در روند ثبت اختراع آشنا میشویم با وکیل پرس همراه باشید.
سند ثبت اختراع
سند ثبت اختراع یک حق انحصاری است که در قبال اختراع یا ایده ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا میشود. انحصار مجموعهای از حقوق مختص به فردی است که از طرف دولتها برای مدتی معین در عوض تنظیم و افشاء عمومی جزئیات معین از یک روش، جریان عمل یا ترکیب خاصی از ماهیت (مفهوم) (که به عنوان اختراع شناخته میشود) در اختیار شخص خاصی قرار میگیرد. بهطوریکه آن مفهوم، اختراعی جدید، مفید یا مورد استفاده صنعت شناخته شود.
در زمینه ثبت اختراع میتوانید با وکلای امور ثبتی وکیل پرس مشاوره حقوقی تلفنی داشته باشید.
مراحل ثبت اختراع چیست؟ چگونه اختراع خود را ثبت کنیم؟
- ورود به پورتال اداره کل مالکیت صنعتی به نشانی http://iripo.ssaa.ir و ورود به بخش ثبت اظهارنامه.
مراحل ثبت اظهارنامه در سامانه:
- قبول کردن تعهد نامه جهت رعایت مواد قانونی.
- انتخاب نوع اظهارنامه (مبنی بر اعتراض به ثبت اظهارنامه اختراع)
- وارد کردن اطلاعات اظهارنامه
وارد کردن اطلاعات اظهارنامه به این شرح میباشد:
مالکیت اظهارنامه:
شخصی که مالک اظهارنامه است اختراع به نام او و با تقاضای خود شخص (که میتواند یک شخص حقیقی یا یک شخص حقوقی باشد) ثبت میشود. اگر تنها یک شخص متقاضی برای ثبت اختراع باشد فقط اطلاعات ایشان به عنوان مالک وارد شده و ثبت خواهد شد. اما اگر چند نفر به عنوان مالک معرفی شوند اطلاعات همه آنها با رعایت اولویت و ترتیب ثبت شده و درج میگردد.
نماینده قانونی برای ثبت اختراع:
نمایندهی قانونی میتواند صاحب امضاء شرکت، وکیل دادگستری، دفتر حقوقی و نماینده قانونی معرفی شده باشد. در صورتی که متقاضی، نماینده قانونی یا وکیل نداشته باشد باید مشخصات خود (مالک اختراع) را ثبت کند و اگر دارای وکیل دادگستری باشد باید اطلاعات آن وکیل را ثبت نماید. دفاتر حقوقی نیز به عنوان نماینده قانونی محسوب میشوند. وکیل امور ثبتی معمولا عهدهدار این مسئولیت میباشد.
دریافت کننده ابلاغ:
دریافت کنندهی ابلاغ، میتواند شخصی حقوقی، یکی از مالکین یا یکی از نمایندگان قانونی باشد.
مشخصات مخترع:
نوشتن مشخصات شخص مخترع امری بسیار ضروری است که الزاما باید شخص حقیقی باشد و در صورتی که تمایل ندارد نام او در گواهی نامه ثبت اختراع قید شود باید کتباَ نامهی عدم قید نام مخترع را ضمیمه اظهارنامه کند.
عنوان و خلاصهی اختراع:
ثبت کردن عنوان اختراع امری الزامی است که باید نو آورانه، تکنیکی و مختصر باشد. خلاصه اختراع صرفاَ برای اطلاعات فنی است که وضعیت موجود در زمینه اختراع و راه حل ارایه شده را به شما نشان میدهد.
- ادعای حق تقدم:
اشخاصی که ثبت اختراع خود را در قلمرو یکی از اعضای کنوانسیون پاریس انجام دادهاند میتوانند ادعای حق تقدم داشته باشند. (پر نمودن فرم به زبان اصلی و با ترجمه رسمی دادگستری)
- بارگذاری ضمائم.
انتخاب تصویر مدرک مورد نظر و کلیک بر روی گزینه بارگزاری پیوست جهت پیوست نمودن ضمائم و بعد از آن هم ارسال پیوست.
- بازبینی اطلاعات و ضمائم.
این مرحله تأیید اطلاعات مربوط به مرحلهی اول و دوم میباشد که به شما امکان مشاهدهی خلاصهای از اطلاعات وارد شده و تأیید در صورت صحیح بودن آنها را میدهد.
- پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه
برای پرداخت هزینهها باید به صورت اینترنتی اقدام کنید و به صورت آنلاین هزینهها را بپردازید(برای مالکین ایرانی) و برای غیر ایرانیها معادل ارزی هزینهها و تعرفههای مرتبط با ثبت بر مبنای فرانک سوئیسی میباشد و به صورت واریز به شماره حساب بانک ملی به نام خدمات ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی انجام میشود. شماره اظهارنامه بعد از پرداخت اینترنتی، به شخص داده خواهد شد.
متصدی شعبه ثبت اختراعات، طبق ماده 29 آیین نامه ثبت علایم و اختراعات از تاریخ وصول اظهارنامه، آن را از لحاظ تطبیق با مقررات قانون و مواد آیین نامه حاضر مورد مطالعه قرار میدهد و در صورتی که نواقصی در اظهارنامه مشاهده کند مراتب را در سامانه به متقاضی اطلاع میدهد.
ماده 30 آیین نامه ثبت علایم و اختراعات مقرر میدارد، در صورتی که اظهارنامه صحیح و قانونی تشخیص داده شود ثبت اختراع در دفتر مخصوصی با قید مراتب ذیل به انجام خواهد رسید:
- شماره ثبت اختراع
- شماره دفتر اظهارنامه
- تاریخ وصول اظهارنامه با تعیین ساعت، روز، ماه و سال
- نام و نشانی کامل تسلیم کننده اظهارنامه
- نام و نشانی وکیل درخواست کننده اختراع اگر اختراع توسط وکیل درخواست ثبت شده باشد.
- موضوع اختراع
- مدت اعتبار ورقه اختراع
- شماره ثبت و مدت اعتبار اختراع در خارجه
- تاریخ ثبت اختراع
- امضای رییس شعبه ثبت علایم تجاری و اختراعات
- امضای درخواست کننده ثبت اختراع یا نماینده او
الزامات قانونی ثبت اختراع
بطورکلی اختراع به معنی راهحل جدید و نوآورانه برای حل یک مشکل است. این راه حل ممکن است به ایجاد وسیله، دستگاه، محصول، دارو یا فرآیند صنعتی کاملاً جدید مربوط باشد، یا ممکن است فقط بهبود جزئی محصول یا فرآیند شناخته شدهای باشد.
در حال حاضر براي حفظ حقوق درخواست كنندگان ثبت اختراع كه ممكن است نسبت به تصميم اداره مالكيت صنعتی اعتراضی داشته باشند، ماده 7 قانون ثبت اختراعات، شكايت نسبت به تصميم آن اداره را پيش بيني كرده و به متقاضی اين حق را داده است كه ظرف مدت ده روز از تاريخ ابلاغ رد تقاضاي ثبت به دادگاه صالح مراجعه كند.
مرجع ثبت در صورتی که شخص از جهات قانونی تمام شروط لازم برای ثبت اختراع را داشته باشد بعد از ارسال و دریافت اظهار نامه توسط اداره مالکیت صنعتی، درخواست او را ثبت میکند و به آن ترتیب اثر میدهد و اداره مالکیت صنعتی را مجبور به صدور گواهینامه اختراع میکند.
قبل از اقدام برای اعتراض به ثبت اختراع میتوانید از وکیل پرس مشاوره حقوقی دریافت کنید.
مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای الزام به ثبت اختراع:
- تصویر مصدق اظهارنامه ثبت اختراع (اختیاری).
- تصویر مصدق نظر اداره کل مالکیت صنعتی (اختیاری).
- به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينهي دادرسی
اعتراض به رد شدن تقاضای ثبت اختراع
قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری اختراع را اینگونه تعریف میکند: «اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآوردهای خاص را ارائه میدهد و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آنها حل میکند.»
پس از اینکه فردی وسیله یا کالایی را اختراع میکند، برگه اختراع یا ورقه اختراع نشان دهنده سند حق انحصاری مخترع است. منظور از حق انحصاری مخترع، استفاده انحصاری برای مدت محدودی از اختراع خود است. این حق به منظور تشویق مخترعین دیگر به او داده میشود.
موارد اعتراض به ثبت اختراع:
در موارد زیر میتوان به اختراع ثبت شده، اعتراض کرد:
- اعتراض به رد اظهارنامهی اختراع:
وفق مادهی 58 آئین نامهی اجرایی ثبت اختراع، متقاضی میتواند بر تصمیم مرجع ثبت مبنی بر رد اظهارنامه، اعتراض داشته باشد. اعتراض باید در دو نسخه به صورت کتبی و همراه با دلایل و مستندات مربوط به پرداخت هزینهی رسیدگی به رد ثبت، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ تصمیم، از طریق مرجع ثبت به کمسیون موضوع مادهی 170 این آئین نامه، تسلیم شود. پس از ثبت اعتراض نامه، نسخهی دوم آن با قید تاریخ و شماره وصول به معترض باز میگردد.
- اعتراض به تقاضای ثبت اختراع
وفق مادهی 59 آئین نامه اجرایی ثبت اختراعات هر شخصی که نسبت به تقاضای ثبت اختراع اعتراض داشته باشد باید اعتراض خود را در دو نسخه به مرجع ثبت تسلیم نماید. پس از ثبت اعتراض نامه، نسخهی دوم آن با قید تاریخ و شماره وصول به معترض مسترد میگردد. اعتراض نامه باید همراه با دلایل و مدارک استنادی و رسید مربوط به پرداخت هزینه رسیدگی به اعتراض باشد.
در صورتی که پس از بررسی اعتراض نامه و مدارک استنادی، تکمیل مدارک منضم به اعتراض نامه ضرورت داشته باشد، مرجع ثبت با تعیین موارد،کتباَ از متقاضی میخواهد که ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ نسبت به رفع نقص اقدام نماید. در غیر این صورت، اعتراض نامه بی اعتبار خواهد شد.
- اعتراض مبتنی بر ادعای حق مالکیت ثبت اختراع
وفق مادهی60 آئین نامه اجرایی ثبت اختراعات، هرگاه اعتراض معترض مبنی بر ادعای حق مالکیت، نسبت به اختراعی باشد که اظهارنامه ثبت آن تسلیم مرجع ثبت شده است، در صورتی که اختراع قبلاَ به نام او ثبت نشده است، باید همزمان با اعتراض، برای اختراع خود مطابق قانون و این آیین نامه تقاضای ثبت کرده و حق ثبت اظهارنامه و حق ثبت اختراع و تمام مخارج مربوط به آن را ادا کند.
مرجع ثبت موظف است با رعایت مادهی 59 این آئین نامه، ظرف 10 روز از تاریخ وصول اعتراض نسخهای از اعتراض نامه را به انضمام رونوشت مدارک و دلایل استنادی به متقاضی ثبت ابلاغ نماید. متقاضی مکلف است از تاریخ ابلاغ اعتراض نامه پاسخ مکتوب خود را ظرف 20 روز نسبت به اعتراض وارده به مرجع ثبت تسلیم نماید. عدم پاسخ متقاضی به ابلاغ در مهلت مقرر به منزلهی تمکین وی خواهد بود.
هرگاه متقاضی کتباَ به اعتراض تمکین نماید، درخواست او برای ثبت اختراع برگردانده شده تلقی میگردد و مراتب کتباَ به معترض ابلاغ میشود تا در صورتی که اختراع وی به ثبت نرسیده باشد، بر طبق اظهارنامهای که همزمان با اعتراض تسلیم کرده است نسبت به ثبت اختراع ایشان اقدام کند.
در صورت عدم تمکین متقاضی، مرجع ثبت مراتب را ظرف 10 روز به معترض ابلاغ کرده و وی از این تاریخ 20 روز مهلت دارد که اعتراض خود را از طریق مرجع ثبت تسلیم این آیین نامه نماید. همین ترتیب در موردی نیز باید رعایت شود که اعتراض معترض مبنی بر ادعای داشتن برخی حقوق، غیر از حق مالکیت، نسبت به اختراعی باشد که اظهارنامه ثبت آن تسلیم مرجع ثبت شده ولی هنوز در ایران به ثبت نرسیده است، مگر اینکه اختراع قانوناَ قابل ثبت نباشد. در این فرض نیازی به تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع به مرجع ثبت نخواهد بود. تصمیم کمیسیون طبق مادهی 172 این آیین نامه قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در مادهی 59 قانون است.
تبصره 1-در صورتی که اظهارنامه تسلیمی به هر دلیلی منتهی به ثبت اختراع نشود مبالغ پرداختی از این بابت، قابل استرداد نخواهد بود.
تبصره 2-در صورت رد اعتراض در کمیسیون، هزینهی رسیدگی به اعتراض قابل استرداد نخواهد بود.
تبصره3-چنانچه معترض مقیم ایران نباشد، مهلتهای مذکور در این ماده به دو برابر افزایش مییابد.