مطالبه نفقه زوجه ، یکی از اموری است که زیر مجموعه حقوق زوجه قرار میگیرد و بنا به شرایطی به زوجه تعلق میگیرد. مشاوران حقوقی همیشه توصیه میکنند که در این قبیل پرونده ها ، افراد از وکیل طلاق یا وکیل خانواده متخصص بهره ببرند تا هیچگونه حقی از طرفین تضییع نشود.
در مورد موضوع مطالبه نفقه زوجه، سوالات فراوانی معمولا پیش می آید. سوالاتی از قبیل : نفقه چیست و چگونه محاسبه می شود، مصادیق نفقه زوجه شامل چه مواردی است، شرایط تعلق گرفتن نفقه به زوجه ، میزان نفقه زن چقدر است و …..
ضمن اینکه در این مقاله سعی کرده ایم که پیرامون نکات مهم در زمینه مطالبه نفقه، مطالب مهم را اشاره کنیم، پیشنهاد میکنیم اگر در زمینه مشاوره حقوقی آنلاین، مشاوره حقوقی رایگان، مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری ، مشاوره با وکیل خانواده و … نیاز به برقراری تماس داشتید، حتما با گروه وکلای وکیل پرس در ارتباط باشید.
مطالبه نفقه زوجه
یکی از حقوقی که زوج پس از عقد نکاح در زندگی مشترک در مقابل زوجه دارد، پرداخت نفقه زوجه می باشد. مطابق قانون ایران ریاست زندگی خانوادگی با مرد می باشد از این رو مرد است که بایستی نیازهای روزمره زندگی را تامین نمایید. نفقه زوجه به معنای پرداخت نیازهای معمول زوجه در زندگی مشترک است و زوجه می تواند از زوج در صورت امتناع از پرداخت نفقه، درخواست مطالبه نفقه نماید.
نفقه چیست؟
نفقه به استناد ماده1107 قانون مدنی عبارت است از کلیه نیازهای متعارف و متناسب با نیاز و وضعیت زوجه، از جمله: مسکن، پوشاک، خوراک، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی و حتی خادم در صورتی که زن در منزل پدری عادت به دارا بودن خادم داشته باشد.
آنچه در ماده 1107 قانون مدنی بیان شده است کلیه نیازهای طبیعی هر فرد را شامل می شود.
شرایط تعلق گرفتن نفقه به زوجه
نفقه اگرچه حقی است که بر عهده زوج می باشد و قانون گذار در صورت لزوم، زوج را الزام می نماید اما از طرفی دیگر، دریافت نفقه برای زوجه نیازمند دارا بودن شرایطی است. این شرایط عبارتند از:
عقد دایم
نکاح بین زوج و زوجه در صورتی که به صورت عقد دایم باشد، زن مستحق نفقه می گردد. در این باره قانون گذار در ماده 1106 قانون مدنی آورده است:
“در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است.”
قانون گذار به صراحت در این ماده بیان داشته است که نفقه به زنی تعلق می گیرید که عقد نکاح دائم با وی منعقد شده باشد. از این رو زن در نکاح منقطع مستحق نفقه نمی گردد مگر اینکه این موضوع در نکاح منقطع شرط شده باشد. قانون گذار این موضوع را در ماده 1113 قانون مدنی پیشبینی نموده است:
“در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد، مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.”
تمکین زوجه
تمکین به معنای فرمان برداری زن از شوهر می باشد، تمکین بر دو نوع است تمکین عام و تمکین خاص.
تمکین عام به معنای پذیرش ریاست خانواده از سوی مرد است و تمکین خاص به معنای انجام وظایف زناشویی می باشد. زن بایستی در مقابل شوهر نسبت به هر دو مورد گفته شده تمکین نماید، چنانچه زن نسبت به شوهر تمکین ننماید مستحق نفقه نمی باشد و نفقه به وی تعلق نمی گیرد.
قانون گذار این موضوع را در ماده 1108 قانون مدنی بیان داشته است:
“هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.”
قانون گذار زن را موظف به ادای وظایف زناشویی نموده است اما گاهی به جهاتی همچون بیماری مسری مرد، زن می تواند از ارتباط با شوهر خودداری نماید، بدون اینکه نفقه وی بدین جهت قطع گردد.
نفقه زن در دوران عقد
برخلاف مهریه که بالافاصله پس از عقد به ملکیت زن در می آید، نفقه پس از شروع زندگی مشترک و تمکین زن به او تعلق می گیرد. از این رو زن پیش از ورود به منزل شوهر مستحق نفقه نمی باشد، مگر اینکه زن از شوهر درخواست شروع زندگی مشترک را نموده باشد و مرد از این امر امتناع کرده باشد. در این صورت زن با اثبات این امر که تقاضای شروع زندگی مشترک را داده است و مرد امتناع نموده است می تواند مطالبه نفقه نماید.
نفقه زن مطلقه
زوجه مطلقه به زنی گفته می شود که بین او و شوهرش علقه زوجیت به وسیله طلاق گسیخته شده است. البته ممکن است زن به طلاق بائن مطلقه شده باشد و یا طلاق رجعی.
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که در مدت عده زن، برای شوهر حق رجوع نباشد اما طلاق رجعی به طلاقی گفته می شود که در مدت عده زن، برای مرد حق رجوع وجود داشته باشد.
در طلاق رجعی، زن تا پایان عده همچنان حق رجوع به زن را دارد از این رو همچنان تا پایان عده، زن مستحق نفقه از سوی مرد می باشد.
البته در صورتی مستحق نفقه می باشد که طلاق رجعی در نتیجه نشوز و نافرمانی زن واقع نشده باشد چرا که در این صورت حتی در طلاق رجعی نیز برای زن حق نفقه نمی باشد.
در طلاق باین، مرد حق رجوع ندارد از این رو نفقه ای هم بر عهده وی نمی باشد البته در صورتی که زن حامل نباشد، چراکه در صورتی که زن حامل باشد تا وضع حمل نفقه زن همچنان بر عهده شوهر می باشد حتی اگر طلاق از نوع بائن باشد.
نفقه زن بعد از فوت شوهر
زمانی که زوج فوت نماید، زوجه او بایستی به مدت 4 ماه و ده روز عده وفات نگاه دارد. چنانچه زنی شوهر وی فوت نماید نفقه زن قطع نمی شود بلکه نفقه زندگی زوجه به صورت عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نمودن نفقه بر عهده آن هاست، بایستی تامین گردد.
مراحل شکایت برای نفقه زوجه
نفقه حقی است برای زن که بر عهده شوهر می باشد. چنانچه شرایط لازم برای اخذ نفقه فراهم باشد اما مرد با وجود شرایط تعلق گرفتن نفقه به زن، از پرداخت این حق به زن امتناع نماید، زن می تواند جهت اخذ نفقه خود، به محکمه شکایت نماید.
در این باره قانون گذار در ماده1111 قانون مدنی الزام شوهر را در صورت عدم پرداخت نفقه پیشبینی نموده است.
“زن میتواند در صورت استنکاف شوهر، از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.”
با توجه به ماده مزبور چنانچه مردی نفقه همسر خود را در صورت تمکین ندهد زن می تواند از این جهت برای مطالبه نفقه به دادگاه شکایت نماید.
قانون گذار از دو طریق به زن اجازه شکایت از عدم پرداخت نفقه از سوی مرد را داده است.
شکایت حقوقی نفقه زوجه
زوجه می تواند جهت نفقه معوقه خود به دادگاه، دادخواست بدهد و مطالبه نفقه نماید.
زن در دادخواست حقوقی به جهت اینکه نفقه مالی است بایستی به میزان مبلغ نفقه مورد مطالبه تمبر باطل نماید و حتی می تواند در دادخواست نفقه خود هزینه دادرسی و وکیل را هم در صورت دارا بودن قید نماید.
در وهله اول مرد به پرداخت نفقه اجبار می گردد و چنانچه نتواند پرداخت نماید، زن می تواند از این جهت درخواست طلاق بدهد.
شکایت کیفری نفقه زوجه
قانون گذار در ماده 642 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) عدم پرداخت نفقه از سوی زوج را جرم دانسته است و برای آن مجازات در نظر گرفته است.
“هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع نماید دادگاه او را از 3ماه و یک روز تا 5ماه حبس محکوم می نماید”.
چنانچه مردی ترک انفاق همسر خویش را نماید زن می تواند بدین جهت از همسر خود شکایت ترک انفاق نماید.
شکایت کیفری ترک انفاق مربوط به نفقه زمان حال زوجه می باشد و جهت نفقه گذشته شکایت کیفری محمل قانونی ندارد.
مطالبه نفقه آینده زوجه
نفقه حق زن می باشد که در صورت تمکین زن در عقد دائم بایستی مستمرا از ناحیه مرد به زن پرداخت شود و چنانچه مردی نفقه زن را نپردازد، دادگاه وی را اجبار به پرداخت نفقه می نماید. دادگاه در اجباری که بر مرد وارد می آورد او را ملزم به استمرار در پرداخت نفقه می نماید و به عبارت دیگر زوج را ملزم به پرداخت نفقه آینده زوجه نیز می نماید و چنانچه بر دادگاه احراز شود که مرد تمکن پرداخت نفقه زوجه را ندارد، به درخواست زوجه با طلاق وی موافقت می گردد.
مطالبه نفقه در صلاحیت کجاست؟
دادگاه صالح با توجه به اینکه زوجه بخواهد بر علیه زوج شکایت کیفری نماید و یا شکایت حقوقی، متفاوت می باشد. چنانچه قصد طرح شکایت کیفری بر علیه زوج را داشته باشد، بایستی در دادسرا شکایت ترک انفاق مطرح شود و چنانچه قصد مطالبه نفقه ایام گذشته باشد زوجه بایستی به دادگاه خانواده دادخواست مطالبه نفقه ارائه دهد.
همچنین بخوانید:
مراحل گرفتن حکم جلب برای نفقه؟
لزوم مشاوره حقوقی در مطالبه نفقه
نفقه حقی قانونی است که به زن در زندگی مشترک تعلق می گیرد اما در موارد بسیاری دیده می شود که برخی از مردان از پرداخت نفقه همسر خویش با وجود تمکین خودداری می نمایند و گاها زنان به جهت نا آگاهی و گاهی دلایل شخصی این موضوع را مطرح نمی نمایند و با این امر به هر مشقتی کنار می آیند . در حالیکه لازم به ذکر است قانون از زنان در مقابل مردانی که ترک انفاق می نمایند و یا از پرداخت نفقه امتناع می نمایند حمایت می نماید.
لزوم مشاوره حقوقی بدین جهت است که زن می تواند در جهت مطالبه حق قانونی خویش برآید.
گروه وکلای وکیل پرس، مجموعه ای است متشکل از وکلای پایه یک دادگستری، کارشناسان حقوقی، مشاوران حقوقی و…. که مجموعه ای منسجم را جهت مشاوره حقوقی و قبول وکالت در کلیه دعاوی حقوقی و کیفری و خانواده و… تشکیل داده اند و بدین سان بهترین خدمات حقوقی را به موکلین و متقاضیان ارائه می دهند.
از جمله خدمات گروه وکلای وکیل پرس:
- مشاوره حقوقی رایگان با مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری متخصص
- مشاوره حضوری با جمعی از وکلای متخصص خانواده با پرداخت تنها حق الوکاله یک وکیل متخصص
- تنظیم کلیه اوراق قضاییه، لایحه و….
- قبول وکالت در کلیه دعاوی خانواده از جمله: طلاق توافقی، مطالبه نفقه، طلاق از طرف زوجه ، مطالبه مهریه و….
- در جریان قرار دادن موکلین از کلیه روند اجرایی دعاوی مطروحه در محاکم دادگستری
همچنین بدانید:
نفقه فرزند دختر بعد از طلاق چقدر است؟
آیا هزینه عمل های جراحی زیبایی جز نفقه زن محسوب می گردد؟
آنچه که قانون مدنی در قانون در مورد نفقه بیان داشته است به مجموع نیازهای طبیعی و اساسی زندگی زوجه اشاره دارد ولی عمل جراحی زیبایی با این نیازها در تضاد است البته گاهی ممکن است در شرایطی خاص، هزینه چنین عمل هایی نیز جزء نفقه محسوب گردد.
جهت اخذ مشاوره تلفنی با وکیل خانواده متخصص و یا وکیل پایه یک دادگستری هم اکنون تماس بگیرید.
