ازدواج سفید و جایگاه آن در قانون و فرهنگ ایرانی

ازدواج سفید (white marriage) که این روزها زیاد درباره آن صحبت میشود، چه جایگاهی در فرهنگ و قانون ایران دارد؟ شاید محل تامل باشد که در سایر کشورها که فرهنگ و آداب و رسوم متفاوتی با ایاران دارند، چگونه به این مورد نگاه میکنند. در زمینه ازدواج سفید، میتوان به موضوعات گوناگونی پرداخت: ازدواج سفید چیست و بطور کلی یعنی چه ؟ چه مزایا و معایبی برای این نوع ازدواج میتوان متصور بود ؟ حکم ازدواج سفید در ایران چیست و در ایران به این موضوع چگونه نگاه میشود ؟

در این مطلب سعی کرده ایم که موارد مهم در زمینه ازدواج سفید بپردازیم و ضمن ارائه توضیحاتی پیرامون جایگاه آن در قانون ایران، از منظر مشاور حقوقی هم به آن نگاه کنیم و در مقام یک فرد آشنا به قانون، موضوعات مختلف در این باب را با شما در میان بگذاریم. گروه وکلای وکیل پرس بسیار خوشحال خواهد شد که اگر سوالی در این زمینه داشتید، برای مشاوره حقوقی خانواده آنلاین ، با ما در تماس باشید.

ازدواج سفید چیست؟

ازدواج سفید که متاسفانه بسیار هم باب شده است به ازدواجی گفته می شود که دختر و پسر بدون اینکه عقد نکاح بین آن ها به صورت رسمی منعقد گردد و بدون اینکه این امر در شناسنامه های آنان عنوان گردد خود را زن و شوهر محسوب می نمایند و در یک منزل مشترک به زندگی می پردازند و معمولا فلسفه عمل این افراد چنین است که هر زمان که تمایلی به ادامه زندگی نداشتند، بدون اینکه از نظر مالی و قانونی لطمه ای به آن ها وارد شود بتوانند از قید زندگی مشترک آزاد گردند.

در واقع ازدواج در لغت به هم پیوستن زن و مرد در قالب عقد نکاح است، زمانی که زن و مرد به عقد یکدیگر در می آیند در شناسنامه های آنان نام و مشخصات همسر عنوان می گردد و این امر نشان از تاهل فرد می دهد و چنین افرادی در حمایت قانون نیز قرار می گیرند. به عبارت دیگر زمانی که نام زن به عنوان همسر در شناسنامه مرد قرار می گیرد، مرد بایستی نسبت به زن حقوقی را ادا نماید،

از جمله این حقوق می توان به مهریه، نفقه، اجرت المثل و… اشاره نمود. و از طرفی دیگر با ذکر نام مرد در شناسنامه زن، این امر سبب می گردد که زن همسر قانونی مرد تلقی گردد و مرد می تواند به موجب عقد نکاح دائم، از زن درخواست تمکین نماید. اما ازدواج سفید در جایی ثبت نمی گردد و در حمایت قانون نیز نمی باشد. و به عبارت دیگر پس از خاتمه ارتباط هیچ حق و حقوق قانونی بر آنها حمل نمی گردد.

از آنجایی که این ازدواج در جایی ثبت نمی گردد؛ فلذا حمایت قانونی نیز برای آن وجود ندارد و در صورتی که هر کدام از طرفین از دیگری شکایتی در خصوص ازدواج مطرح نماید، به آن ترتیب اثر داده نمی شود.

ازدواج سفید در قانون ایران

در شرع مقدس اسلام انعقاد عقد نکاح را تنها در قالب عقد ازدواج و در صورت قرائت صیغه عقد نکاح به صورت دائم و یا موقت مجاز می داند و از ازدواج تنها در صورتی که همراه با قرائت صیغه عقد باشد حمایت نموده است.

قانون گذار در ماده 4 قانون اساسی چنین عنوان نموده است که کلیه قوانین ایران بایستی منطبق بر فقه باشد و چنانچه بر خلاف موازین شرعی باشد باطل و کان لم یکن است.

از این رو قانون گذار ایران هیچ حمایتی از ازدواج سفید در قانون نکرده است و هیچ ماده ای را در قانون مدنی و در قوانین خاص به ازدواج سفید اختصاص نداده است.

ازدواج سفید با شرع اسلام کاملا منافات دارد و طبق ماده 4 قانون اساسی در صورتی که امری با شرع مخالف باشد محمل قانونی پیدا نمی کند. از این رو امکان اینکه در آینده نیز از ازدواج سفید حمایت شود، وجود ندارد.

معایب ازدواج سفید

آنچه بدیهی است در ازدواج سفید تعهدی وجود ندارد و طرفین در مقابل یکدیگر به صورت رسمی متعهد نمی گردند. و همین موضوع سبب مشکلات عدیده ای در آینده می گردد. معایب ازدواج سفید فراوانند از جمله این معایب عبارتند از:

چنانچه در پی ارتباطی که در ازدواج سفید شکل می گیرد، فرزندی متولد گردد این فرزند از آنجایی که پدر و مادر این طفل عقد رسمی و قانونی منعقد ننموده اند وی با مشکل اخذ شناسنامه رو به رو می گردد و گاها هم دیده می شود که متاسفانه پدر از زیر بار مسئولیت فرزند شانه خالی می کند و مادر و فرزند را رها می نماید. البته گاهی نیز زن و شوهر به سقط جنین هم روی می آورند.
در ازدواج سفید زن حق نفقه ندارد. به جهت اینکه نفقه تنها در صورت عقد دائم به زن تعلق می گیرد، زنی که با ازدواج سفید به زوجیت دیگری در می آید مستحق نفقه نمی گردد و قانون نیز هیچگونه حمایتی از این زنان نمی نماید.
اثبات خیانت طرف مقابل در ازدواج سفید غیر ممکن است. درصورتیکه هر کدام از طرفین در این نوع از ازدواج مرتکب خیانت به دیگری گردند، با توجه به سفید بودن شناسنامه ها اثبات خیانت دیگری و یاری گرفتن از قانون در این زمینه وجود ندارد.
در ازدواج سفید طرفین از یکدیگر ارث نمی برند. در واقع در ازدواج سفید طرفین از نظر قانونی با یکدیگر بیگانه هستند، فلذا از یکدیگر ارث نمی برند.
زن در ازدواج سفید نمی تواند مطالبه مهریه توافق شده را بنماید چون هیچ سندی مبنی بر عقد نکاح وجود ندارد.

مزایای ازدواج سفید

بر خلاف نظر عرف و شرع و قانون افرادی وجود دارند که با ازدواج سفید کاملا موافق هستند و از طرفداران این نوع از ازدواج به حساب می آیند. دلایل این افراد در جهت مزایای ازدواج سفید عبارت است از:

صرفه جویی اقتصادی

برخی از افراد که به ازدواج سفید روی می آورند چنین فلسفه ای دارند که به جهت مشکلات اقتصادی، قادر به تشکیل زندگی مشترک و متعهد شدن، نیستند از این رو بوسیله ازدواج سفید بدون متعهد شدن نسبت به نفقه و مهریه و… می توانند زندگی مشترک خود را آغاز نمایند.

ارضای میل جنسی

گاها افراد توان تشکیل زندگی مشترک را در خود نمیبینند اما از طرفی میل جنسی نیز دارند و به ازدواج سفید روی می آورند تا بدون درگیری در سایر مسائل زندگی مشترک به میل جنسی خود پاسخ دهند.

شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت

مسئولیت و تکالیف زندگی مشترک زمانی بر افراد بار می شود که به موجب سند رسمی بر یکدیگر حقی داشته باشند. در ازدواج سفید هیچ تعهد مکتوب و رسمی وجود ندارد و از طرفی دیگر قانون از ازدواج سفید حمایت نمی نماید. فلذا برخی از جوانان به جهت شانه خالی نمودن از زیر بار مسئولیت ازدواج سفید را ترجیح می دهند.

همچنین بدانید:

حکم ازدواج سفید در ایران

ازدواج سفید از منظر قانونی

این موضوع مورد بررسی قرار گرفت اما ازدواج سفید از منظر قانون بحث دیگری است، چرا که قانون و وکیل به آینده ای دورتر نظر می کند و زمانی را پیشبینی می نماید که میل و رغبت شدید دختر و پسر در ازدواج سفید فروکش می نماید و تصمیم بر جدایی گرفته می شود و آن زمان است که هر کدام از طرفین ممکن است احساس باخت کنند و قصد التیام زخم های خویش را داشته باشند که با توجه به رسمی نبودن ازدواج سفید قانون هیچ تدبیر حمایتی برای این دسته از افراد لحاظ نمی نماید و این افراد نمی توانند جهت حق پایمال شده خویش احقاق حق نمایند و همین موضوع می توانند سبب اتفاقات ناگواری شود. از این رو بهتر است پیش از هر اقدامی با مشاور حقوقی و وکیل خانواده متخصص مشورت و هم فکری نمایید.

سوال و جواب چت آنلاین در خصوص ازدواج سفید

سوال: آیا ازدواج سفید مزایایی دارد؟

پاسخ : با توجه به شرایط سخت اقتصادی کشور در حال حاضر، می توان ادعا کرد که از منظر اقتصادی به صرفه است

سوال : آیا در ازدواج سفید مهریه برای زن تعیین می شود

پاسخ: خیر

سوال: اگر در ازدواج سفید بچه ای از حاصل این نوع زندگی مشترک به دنیا بیاید هر کدام از والدین می توانند از مسئولیت فرزند به دنیا آمده شانه خالی کنند؟

پاسخ: بله. هم مرد و زن متاسفانه در این موارد زیربار مسئولیت نخواهند رفت

صفحه رسمی اینستاگرام وکیل پرس را دنبال کنید