وکالت تام الاختیار چیست؟ حدود اختیارات وکیل تام الاختیار

وکالت تام الاختیار ، موضوع بسیار حساس و در عین حال کاربردی است. باید در انعقاد چنین وکالتنامه هایی، نهایت دقت را داشت و بسیار حیاتی بنظر می رسد که با یک مشاور حقوقی مطمئن، حتما مشورت گردد. در حوزه وکالتنامه تام الاختیار، موضوعات و سوالات فراوانی ممکن است به وجود بیاید که برخی از این ابهام ها، عبارتند از: سوء استفاده از وکالت تام الاختیار چگونه ممکن است؟

وکالت تام الاختیار چه وکالتی است؟ حدود اختیارات وکالت تام الاختیار چگونه مشخص می شود؟ چگونه می توان وکالت تام الاختیار را باطل کرد؟ با خواندن این مطلب با کلیه مواردی که لازم است از وکالت تام الاختیار بدانید از جمله انواع وکالتنامه تام الاختیار و تعهدات وکیل در وکالت تام الاختیار آشنا خواهید شد. شما می توانید در زمینه های مختلف و به خصوص پیش از اعطای وکالت تام الاختیار با وکیل و مشاور حقوقی وکیل پرس مشورت کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را اتخاذ نمایید.

وکالت تام الاختیار

وکالت به معنای این است که فردی دیگری را در امر یا اموری نماینده و نائب خود قرار دهد و به او اجازه دهد که امر یا اموری را که تنها صاحب حق، می تواند آن ها را انجام دهد. وکیل یا نماینده انجام دهد.

در وکالت دادن به دیگری لازم است که فردی که به عنوان وکیل مشخص می گردد، امر مزبور را بپذیرد و به عبارت دیگر حاضر شود که امری را که از وی خواسته شده است انجام دهد.

وکالت ممکن است جهت امر خاصی داده شود و یا اینکه به طور وکالت تام الاختیار و راجع به همه امور موکل باشد.

وکیل بایستی تنها اموری را انجام دهد که در حدود اختیارات وکالت است و چنانچه وکیلی خارج از حدود اختیارات وکالتنامه عملی را انجام دهد، آن عمل صحیح نمی باشد و نیازمند اجازه موکل است که در صورت عدم اجازه، آن امر باطل است.

وکالت تام الاختیار چگونه وکالتی است؟

وکالت تام الاختیار به وکالتی گفته می شود که در آن  موکل کلیه اختیارات مالی و غیر مالی خود را بر عهده دیگری قرار می دهد.

برخلاف تصور بسیاری عامه مردم در وکالت تام الاختیار نیز لازم است که حدود اختیارات وکیل در وکالتنامه تصریح شود و مدت آن نیز ممکن است مشخص و یا نامحدود باشد.

انواع وکالتنامه تام الاختیار

 انواع وکالتنامه تام الاختیار بر دو نوع است:

1. ممکن است به صورت عادی بین دو فرد منعقد گردد و فرد اختیار اداره امور  مالی و غیر مالی خود را به دیگری بدهد.
2. ممکن است به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی تنظیم گردد و کلیه اختیاراتی که موکل قصد نیابت دادن آن ها را به وکیل دارد عنوان شود.

از نظر اعتبار، وکالت نامه رسمی اعتبار بیشتری نسبت به وکالت نامه عادی دارد.

معمولا در دفاتر اسناد رسمی متن وکالتنامه های مختلف موجود است و در صورت درخواست موکل، منعقد می گردد.

 در وکالتنامه تام الاختیار مخصوصا زمانی که وکالتنامه با فرد عادی که وکیل دادگستری هم نیست منعقد می گردد، حق انتخاب وکیل دادگستری و تفویض اختیار پیشبینی می گردد. این موضوع، به وکیل در توکیل معروف است که قانون گذار در ماده672 قانون مدنی نیز آن را آورده است.

حدود اختیارات وکیل در وکالت تام الاختیار

وکیل حدود اختیاراتش را از موکل و  وکالتنامه ای که با هم منعقد می نمایند می گیرد و مستند به ماده  663 قانون مدنی، وکیل مجاز نیست از حد و مرزی که موکل برای او در وکالتنامه قرار داده است تجاوز نماید.

 لازم است حدود اختیارات وکیل در وکالت تام الاختیار نیز در وکالتنامه تصریح گردد و معمولا مدت مشخصی نیز برای وکالتنامه در نظر گرفته می شود، و این مسئله گویای این نکته است که وکیل صرفا تا این مدت مجاز به انجام امور موکل است و پس از آن وکالت از بین می رود و بلااثر می گردد.

وکالت بایستی در اموری داده شود که خود موکل نیز به شخصه بتواند آنان را انجام دهد و به عبارت دیگر موکل صالح در انجام آن امور باشد.

از طرفی دیگر فردی به عنوان وکیل بایستی انتخاب گردد که صلاحیت انجام آن امر را دارا باشد.

مثال: فردی که خود محجور( عقل مالی ندارد) است نمی تواند وکالت فرد دیگری را در امور مالی به عهده بگیرد.

بدیهی است که وکالت در  هر امری مستلزم اختیار داشتن در لوازم و مقدمات آن نیز می باشد.

مثال: نمی توان به فردی وکالت در فروش مالی را داد اما او را از انعقاد قرارداد خرید و فروش با مشتری منع نمود. از این رو قانون مدنی نیز در ماده671 چنین آورده است:

“وکالت در هر امر، مستلزم وکالت در لوازم و مقدمات آن نیز هست مگر اینکه تصریح به عدم وکالت باشد”

با توجه به ماده مزبور وکیل در وکالت تام الاختیار و ساده، حق انجام مقدمات جهت انجام مورد وکالت را نیز دارد مگر اینکه از این امر منع شده باشد.

تعهدات وکیل در وکالتنامه تام الاختیار

وکیل نمی تواند عملی را انجام دهد که خلاف وکالتنامه و یا بر خلاف مصالح موکل باشد و در صورتی که چنین تخلفی نماید مسئول است و باید در اعمالی که به وکالت از موکل خویش انجام می دهد، مصلحت کامل موکل را در نظر داشته باشد. و از آن موارد وکالتی که موکل به او اعطا نموده است نباید تخطی نماید.

وکیل باید در مورد اقداماتی که در حیطه وکالتنامه تام الاختیار و یا ساده انجام میدهد به موکل اطلاع دهد و چنانچه مبالغی را به جای موکل دریافت نموده باشد لازم است به موکل تحویل دهد.

باطل کردن وکالت تام الاختیار

قرارداد وکالت در صورتی که هر کدام از طرفین بخواهند قابلیت فسخ دارد، گاهی ممکن است موکل، وکیل را عزل نماید و گاهی نیز ممکن است وکیل به شخصه استعفا دهد این شیوه فسخ مربوط به وکالت نامه های ساده است اما موضوع وکالتنامه های تام الاختیار کمی متفاوت تر می باشد.

وکالت تام الاختیار گاهی ممکن است زمان دار و گاهی ممکن است بدون زمان منعقد شود، گاهی ممکن است حتی به صورت بلاعزل منعقد گردد. وکالتنامه بلاعزل را به راحتی نمی توان ابطال نموند و لازم است که شرایطی وجود داشته باشد.

قانون گذار در ماده 679 قانون مدنی به وکیل این اجازه را اعطا نموده است که هر زمان که بخواهد بتواند وکیل را عزل نماید و اختیاراتی را که به وی داده است از وی پس بگیرد اما در همین ماده قید کرده است که چنانچه وکالت وکیل و یا عدم عزل وی را در ضمن عقد خارج لازمی موکل از خود سلب نموده باشد نمی تواند وکیل را عزل نماید.

 اما وکالت نامه در شرایطی که عنوان می گردد قابل فسخ است و در این بین فرقی ندارد که وکالت ساده و یا بلاعزل باشد.

 این موارد عبارتند از:

1. موکل بر خلاف امری که با وکیل درباره آن وکالت منعقد نموده است، عملی را انجام دهد.
2. در صورتی که هر کدام از وکیل و موکل فوت نماید.
3. در صورتی که مدت وکالت به اتمام برسد.
4. در صورتی که هر یک از وکیل و موکل مجنون گردند.
5. در صورتی که موضوع وکالت از بین برود، وکالت منقضی می گردد.
6. وکیل و موکل می توانند با توافق یکدیگر وکالتنامه را ابطال نمایند.

مشاوره حقوقی پیش از اعطای وکالت تام الاختیار به دیگری

گاها افرادی بدون مشاوره حقوقی و بدون اطلاع از مفاد برخی از وکالتنامه ها مخصوصا وکالتنامه تام الاختیار ، به دیگری وکالت تام الاختیار می دهند و گاها نیز حق عزل وکیل را از خود سلب می نمایند که همین امر در موارد بی شماری سبب سوء استفاده های فراوانی می گردد. از این رو توصیه می شود پیش از انعقاد هر نوع قرارداد وکالتی، مخصوصا وکالت تام الاختیار با وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی متخصص مشورت و هم فکری نمایید تا مبادا ندانسته با امضای چنین وکالتنامه هایی در حق خود اجحاف نمایید.

برخی سوالات متداول

آیا وکیل می تواند در انجام مورد وکالت به دیگری وکالت بدهد؟

چنانچه وکالتنامه ای بین وکیل و موکل منعقد شده باشد فردی که به عنوان وکیل معرفی شده است حق واگذار نمودن مورد وکالتنامه را به دیگری ندارد مگر اینکه صراحتا این موضوع در وکالتنامه تصریح شده باشد. چنانچه وکیل بدون اذن موکل مورد وکالت را به دیگری واگذار نماید، هم وکیل  و هم فرد ثالثی که به او وکالت را بدون اجازه واگذار کرده است در مقابل موکل مسئول جبران خسارت می باشند.

اگر وکیل از حدود اختیارات خود خارج شود چه می شود؟

وکیل نباید از حیطه اختیاراتی که برای وی تعریف شده است پا را فراتر بگذارد و چنانچه چنین تخطی را مرتکب گردد، عملی که انجام داده است باطل است.

جهت اخذ مشاوره حقوقی در باب وکالتنامه تام الاختیار با وکیل پایه یک دادگستری در تماس باشید