شرایط شاهد در دادگاه چیست؟ چه کسانی می توانند شهادت دهند؟

شرایط شاهد در دادگاه ، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. سعی کرده ایم که در این مطلب به سایر موضوعات در این حوزه مثل : شرایط شهادت دادن در دادگاه، شرایط قانونی برای شهادت شهود،شهادت چه کسانی در دادگاه پذیرفته نمیشود و … نیز بپردازیم.

درباره نکاتی که بهتر است در زمینه شرایط شاهد در دادگاه و شرایط شهادت دادن در دادگاه از آنها مطلع باشید، یک مشاور حقوقی ماهر میتواند بسیار به شما کمک کند.گروه وکلای وکیل پرس میتواند با توجه به حضور وکلای پایه یک دادگستری در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی آنلاین در زمینه های گوناگون حقوقی، نقش یک مشاور حقوقی امین را برای شما داشته باشد.

شهادت چیست؟

شهادت به معنای خبر دادن از حقی به نفع فردی و به ضرر فردی دیگر است.

گاهی ممکن است اتفاقی رخ دهد که دلیل و مدرکی جهت اثبات آن واقعه وجود نداشته باشد، اما افرادی در رخ دادن آن واقعه شاهد و ناظر بوده باشند به این افراد که واقعه ای را مشاهده نموده اند شاهد گفته می شود و چنانچه این افراد آنچه را که دیده اند گزارش دهند، این موضوع سبب می شود که موضوع دعوایی اثبات گردد و حقی از فردی به جهت نبودن اسناد و مدارک کافی ضایع نگردد.

شهادت شرعی در قانون ایران یکی از ادله اثبات دعوا محسوب می گردد که از نظر شرع و فقهای شورای نگهبان حتی بر سند رسمی نیز گاها ارجحیت دارد.

اما نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که شهودی که شهادت می دهند باید شرایط شهادت دادن در دادگاه را دارا باشند و بدون دارا بودن شرایط شهادت در دادگاه، شهادت شهود قابلیت استماع در محاکم را نخواهد داشت.

شاهد چه شرایطی باید داشته باشد؟

شهادت دادن در دادگاه یکی از ادله اثبات دعوا است که در دادگاه از ارزش اثباتی بالایی نیز برخوردار است و به این معناست که فردی که نظارگر اتفاقی بوده است، نسبت به آنچه دیده است در دادگاه گواهی بدهد و چنانچه شرایط شهادت در دادگاه را داشته باشد ، قاضی دادگاه با توجه به اظهارات گواه نسبت به موضوع دعوا حکم صادر می نماید.

البته اگر چنین باشد که هر فردی که قصد اقامه دعوایی را دارد با درخواست شهادت بخواهد دعوای خود را مطرح نماید، ممکن است افرادی از این موضوع سوء استفاده نمایند و شهادت دروغ در دادگاه بدهند از این رو  در شرع و قانون شرایط شهادت دادن در دادگاه و شرایط شاهد در دادگاه کاملا بیان شده است و چنانچه فردی که واجد شرایط شهادت دادن در دادگاه نیست، نسبت به موضوعی شهادت دهد، شهادت وی مورد توجه قرار نمی گیرد و رد می شود.

شرایط شاهد در دادگاه

شرایط شاهد در دادگاه، شرایطی است که شهود پیش از اینکه شهادت دهند و از وجود حقی خبر دهند لازم است که واجد شرایط شهادت دادن در دادگاه باشند. این شرایط عبارتند از:

• بلوغ: شاهد باید به سن بلوغ شرعی رسیده باشد و شهادت کودکی که به بلوغ شرعی نرسیده است تنها برای اطلاع بیشتر شنیده می شود.
• عقل: از شرایط شهادت در دادگاه عقل و مجنون نبودن شاهد است. البته لازم به ذکر است که شهادت مجنون ادواری (فردی که گاهی حالت جنون به وی دست می دهد و گاهی در حالت افاقه است) در مواقعی که در حالت افاقه و سلامت است مورد پذیرش قرار می گیرد. البته به شرط اینکه در زمان مشاهده نیز در حالت افاقه و سلامت بوده باشد.
• طهارت مولد: یکی از مهم ترین شرایط شاهد در دادگاه این است که شاهد زنا زاده نباشد و نسب او مشروع باشد.
• عدالت: از شرایط قانونی برای شهادت شهود، عادل بودن شاهد است عادل  به کسی گفته می شود که اهل معصیت نباشد و به فساد شهرت نداشته باشد. و این موضوع بایستی برای قاضی احراز گردد.
• متکدی نبودن: تکدی (گدایی) از شرایطی است که سبب می شود شهادت شاهد در دادگاه استماع نگردد.
• ایمان: از شرایط قانونی برای شهادت شهود ایمان آن ها است که این موضوع باید نزد قاضی احراز گردد چراکه فردی که ایمان ندارد ممکن است شهادت دروغ مطرح نماید.
• عدم نفع شاهد در موضوع: شاهد نباید در موضوعی که برای آن شهادت می دهد دارای نفع شخصی باشد چرا که این امر سبب عدم پذیرش شهادت وی می گردد.
• عدم دشمنی با طرفین: شاهدی که با طرفین دعوا و یا بایکی از آن ها دشمنی آشکار یا پنهانی دارد شرایط شهادت در دادگاه را ندارد و شهادت وی پذیرفته نمی شود.
• ولگرد نباشد: شاهد نباید ولگرد باشد، ولگرد به معنای فردی است که مسکن و ماوای مشخصی ندارد. شاهد ولگرد شرایط شهادت دادن در دادگاه را ندارد.

آیا شرایط قانونی برای شهادت شهود را می دانید؟

شهود بایستی در ادای شهادت شرایط قانونی برای شهادت شهود را رعایت نمایند، از جمله شرایط شهادت در دادگاه تعداد شهود، وحدت موضوع مورد شهادت،قطع و یقین در موضوع شهادت و نوع بیان شهادت است که بایستی متناسب با دعوای مطروحه مشخص گردد.

1)تعداد شهود

تعداد شهود با توجه به مالی یا غیر مالی بودن دعاوی متفاوت است،

تعداد شهود در امور غیرمالی: چنانچه دعوای غیر مالی در دادگاه مطرح شود تنها شهادت دو مرد عادل پذیرفته می شود و در غیر این صورت دیگر نام شهادت بر آن بار نمی شود. در صورتیکه در دعاوی غیر مالی یک شاهد مرد و دو شاهد زن باشد، شهادت شاهدان شهادت شرعی نام برده در قانون محسوب نمی شود و در حکم اماره محسوب می گردد.

تعداد شهود در امور مالی: جهت اثبات امور مالی در دادگاه شهادت تنها به شهادت مرد عادل معطوف نمی گردد و شاهدان می توانند:

• دو شاهد مرد عادل
• یک شاهد مرد عادل و دو شاهد زن
• یک شاهد مرد به همراه سوگند تکمیلی خواهان
• دو شاهد زن و سوگند تکمیلی خواهان

ذکر یک نکته مهم:

برخی از امور هستند که اطلاع از آن ها تنهادر اختیار زنان است، همچون بکارت و ولادت در این امور تنها شهادت 4 زن عادل پذیرفته می شود و شهادت مردان در این امور پذیرفته نمی شود.

2)وحدت موضوع شهادت

 از دیگر شرایط قانونی شهادت در دادگاه این است که  همه شهود بایستی در مورد یک موضوع شهادت دهند و اختلافی در موضوع مورد شهادت با یکدیگر نداشته باشند و به عبارت دیگر در مفاد شهادت و خصوصیات موثر در اثبات موضوع با یکدیگر تضادی نداشته باشند، چراکه چنین اختلافی باعث می گردد که شهادت از اعتبار بیفتد و شهادت شرعی محسوب نگردد.

3) شهادت از روی قطع و یقین

شهادتی در دادگاه پذیرفته می شود که از روی قطع و یقین باشد و چنانچه شاهد از طریق حدس و گمان نسبت به موضوعی شهادت دهد، شهادت وی پذیرفته نمی شود.

4)شهادت با لفظ یا نوشتن یا اشاره

شهادت می تواند به طریق لفظی، نوشتن و یا با اشاره ای که روشن و بدون ابهام باشد نیز انجام گیرد. حتی لازم به ذکر است که گاهی که حضور شاهد در دادگاه با سختی همراه باشد امکان استماع شهادت شاهد از روش های صوتی و تصویری زنده نیز امکان پذیر می باشد.

شرایط شهادت دادن در دادگاه

شرایط شهادت دادن در دادگاه بایستی از نظر شرایط شهود و تعداد و موضوع شهادت کاملا فراهم باشد و چنانچه شاهد واجد شرایط شهادت دادن در دادگاه، به موضوعی شهادت بدهد، شهادت وی پذیرفته می شود اما در صورتی که شهود معرفی شده به دادگاه واجد شرایط شهادت در دادگاه نباشند شهادت آن ها شهادت شرعی محسوب نمی گردد.

و در صورتیکه قاضی محکمه به وضعیت شهود و شرایط آن ها اطلاع نداشته باشد تا زمان احراز شرایط شهادت دادن در دادگاه و اطلاع از وضعیت شهود رسیدگی را به طور موقت متوقف می نماید که البته توقف دادگاه جهت احراز شرایط شاهد در دادگاه نباید بیش از ده روز طول بکشد و پس از این مدت رسیدگی ادامه می یابد البته در صورتی که قاضی تشخیص دهد که زمان بیشتری نیاز است، مدت مذکور را جهت احراز شرایط شاهد در دادگاه افزایش می دهد.

مشاوره حقوقی شرایط شهادت در دادگاه

بسیاری از افراد بدون اینکه با شرایط شهادت دادن در دادگاه و شرایط قانونی برای شهادت شهود در دادگاه و نصاب شهود مورد نیاز برای دادگاه آشنا باشند به شهادت شهود استناد می نمایند که گاها به جهت عدم واجد شرایط بودن شهود، دعوای آنان رد می گردد. ازاین رو توصیه می شود پیش از اینکه به شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا استناد نمایید با مشاور حقوقی مشورت و هم فکری های لازم را داشته باشید .

گروه وکلای وکیل پرس با دارا بودن کادر متخصص و وکلا و مشاوران حقوقی مجرب آماده پاسخگویی به شما عزیزان هستند.

 چنانچه شاهدی واجد شرایط شهادت دادن در دادگاه نباشد اما ناظر وقوع جرم یا رخدادی باشد چه می شود؟

در صورتی که شاهد واجد شرایط شهادت در دادگاه نباشد اظهارات او مورد استماع قاضی دادگاه قرار می گیرد اما تشخیص میزان ارزش و اعتبار اظهارات و گفته های وی با دادگاه است و در حکم اماره قضایی محسوب می گردد.

آیا شهادت شاهد به نفع کسی که با او خصومت دارد پذیرفته می شود؟

از شرایط قانونی برای شهادت شهود این است که با طرفین خصومت نداشته باشد اما اگر شاهدی به نفع فردی که با او خصومت دارد شهادت دهد، شهادت وی پذیرفته می شود.

شهادت چه کسانی در دادگاه پذیرفته نمی شود؟

شهادت اشخاص غیر عادی همچون افراد فراموش کار و سهل انگار در دادگاه پذیرفته نیست و  این افراد شرایط قانونی برای شهادت شهود در دادگاه را ندارند مگر اینکه قاضی، علم به عدم فراموش کاری آن ها داشته باشد.

جهت اخذ مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری درباره شرایط شاهد در دادگاه هم اکنون تماس بگیرید.