مستثنیات دین چیست - مستثنیات دین در مهریه
فهرست مطالب

مستثنیات دین چیست و طلبکار چه اموالی را نمی‌تواند توقیف کند؟

مستثنیات دین ، جزو مواردی است که معمولا زیاد مورد مناقشه قرار میگیرد و بسیاری از مردم با برخورد با این موضوع، سوالات دیگری هم ذهن شان را مشغول می کند. سوالاتی از قبیل : مستثنیات دین چیست ؟ مستثنیات دین در مهریه کدام است ؟ چه اموالی قابل توقیف نیستند ؟ مهمترین نکات در زمینه مستثنیات دین کدام موارد هستند ؟ 

در این مطلب سعی ما بر آن بوده است که به نکات مهم این مورد قانونی بپردازیم، اگر باز هم بعد از مطالعه این مقاله نیاز داشتید که برای مشاوره حقوقی آنلاین با مشاور حقوقی تماس بگیرید، حتما با گروه وکلای وکیل پرس در تماس باشید.

مستثنیات دین

مستثنیات دین به مایحتاج ضروری زندگی هر فردی گفته می شود که لازمه یک زندگی معمول و معقول است.

 اموالی که قانون گذاربه نوعی  آن ها را وسیله امرار معاش فرد مدیون می داند را نمی توان توقیف کرد . اصطلاحا این اموال را مستثنیات دین می نامند

مستثنیات دین زمانی مطرح می گردد که  فردی به پرداخت بدهی از سوی دادگاه محکوم می گردد و محکوم له جهت وصول بدهی خویش اموالی از محکوم له معرفی و توقیف می نماید تا از محل فروش آن اموال بتواند بدهی خویش را وصول نماید اما آنچه در این بین اهمیت می یابد این است که به صرف معرفی هر مالی از محکوم علیه، اموال مزبور مورد فروش  واقع نمی گردند بلکه قانون گذار این مورد را در نظر گرفته است که پرداخت دیون نباید به نحوی باشد که سبب مفلس شدن کامل محکوم علیه گردد و به طور تمام و کمال از اموالی که دارد محروم شود..

از این رو تدبیری توسط قانون با عنوان مستثنیات دین در نظر گرفته شده است که در این تدبیر اموالی از محکوم علیه که لازمه زندگی اوست مورد توقیف قرار نمی گیرد و در صورت توقیف نیز با احراز این امر که اموال توقیفی جز مستثنیات دین است، اموال توقیفی از توقیف خارج می گردد تا بدین طریق شخص بدهکار بتواند حداقل اموالی را که لازمه ی زندگی می باشد در اختیار داشته باشد.

چه اموالی قابل توقیف نیست؟

قانون گذار در ماده 24 قانون محکومیت های مالی برخی از اموال را که جز مستثنیات دین می باشند را آورده است، و این اموال را از شمول اموال قابل توقیف خارج نموده است، چراکه این اموال لازمه یک زندگی معمول هستند و همه افراد بایستی از آن ها منتفع گردند.

این اموال عبارتند از:

  1. منزل مسکونی که در شان محکوم علیه باشد.
  2. اثاثیه مورد نیاز در زندگی که جهت برطرف نمودن حوایج شخصی افراد تحت تکفل ضرورت دارد.
  3. آذوقه مورد نیاز به میزان احتیاج فرد محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی
  4. کتاب ها و ابزار علمی و تحقیقاتی متناسب با شان محکوم علیهی که اهل علم و تحقیق می باشند.مثل وکیلی که کتب حقوقی او لازمه تامین معاش و زندگی عادی اش  می باشد و بنابراین قابلیت توقیف را ندارد.
  5. اسباب و وسایل کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و در کل وسایلی که جهت کار افراد و برای معاش آن ها مورد استفاده قرار می گیرد و برای کسب درآمد آن ها و افراد تحت تکفلشان ضروری است. همچون کشاورزی که اسباب و ادوات کشاورزی مثل تراکتورجهت معاش وی مورد استفاده قرار میگیرد.
  6. تلفن مورد نیاز شخص محکوم علیه
  7. ودیعه مورد نیاز که فرد محکوم علیه به موجر پرداخت می نماید، البته مشروط به اینکه بدون پرداخت این مبلغ محکوم علیه جهت پرداخت اجاره بها دچار عسر و حرج گردد.

نکته: مکان استیجاری محکوم علیه نباید بالاتر از شان وی باشد.

مستثنیات دین در اداره ثبت

یکی از مراجعی که طلبکاران پس از اینکه از مطالبه طلب خویش به صورت مسالمت آمیز ناامید می گردند به آنجا مراجعه می نمایند اداره ثبت می باشد. اداره ثبت با توجه به اینکه املاکی از فردی را که سند به نام اوست شناسایی نماید می تواند حکم به توقیف اموال بدهکار بدهد . اما ممکن است اموالی که از بدهکار توقیف می گردد جزء مستثنیات دین باشد که مورد توقیف قرار گرفته است در این مواقع متقاضی رفع توقیف می تواند نسبت به رفع توقیف از طریق اداره ثبت اقدام نماید و درخواست استعلام از اموالش را بدهد. در این مواقع چنانچه منزل مسکونی یا خودرو و یا هر چیز دیگری از بدهکار توقیف شده باشد که جزء مستثنیات دین باشد در این صورت چنانچه مشخص شود که منزل توقیفی تنها منزل فرد،خودرو توقیفی تنها خودرو فرد و در کل اموال توقیفی جز مستثنیات دین است، از اموال مزبور رفع توقیف می گردد تا از این طریق شخص بدهکار بتواند به طور معمول گذران زندگی و معاش نماید.

البته ناگفته نماند که اموال مزبور بایستی در شان فرد باشند وچنانچه بالاتر از شان باشند قابل توقیف نیستند.

مستثنیات دین منزل مسکونی

زمانی که گفته می شود منزل مسکونی جزء مستثنیات دین است، تصور برخی از افراد این است که هر خانه ای جز مستثنیات است و  امکان توقیف آن وجود ندارد، در حالیکه این تصور اشتباه است و منظور از منزل مسکونی که جز مستثنیات دین است، منزلی است که در شان فرد باشد و نه هر منزلی.

مثال فردی ورشکسته می شود و اموال وی توسط طلبکاران توقیف می گردد در این بین منزل ده هزار متری فرد نیز توقیف می گردد. لازم به ذکر است که فردی که منزل وی توقیف شده است نمی تواند عنوان نماید که منزل جزء مستثنیات دین می باشد و بدین وسیله منزل را از توقیف خارج نماید، چرا که امکان سکونت فرد در منزلی در ابعاد کمتر نیز امکان پذیر است و در چنین مواقعی دادگاه حکم به فروش منزل و تادیه مبلغی به میزان خانه ای در شان فرد می دهد و مابقی به طلبکاران  به ازای بدهی آن ها داده می شود.

مستثنیات دین خودرو

بسیار رخ می دهد که فردی که از دیگری طلبکار است اموالی از فرد بدهکار را معرفی و با اثبات اینکه فرد مورد نظر مالک می باشد، اموال مزبور توقیف می گردد. یکی از شایع ترین اموالی که از افراد معرفی و توسط اداره ثبت توقیف می گردد، توقیف خودرو است.

اما گاهی خودرو توقیفی وسیله امرار معاش بدهکار است و با آن کسب درآمد می نماید، از این رو چنین خودرویی جز مستثنیات دین محسوب می شود و در صورت اثبات این موضوع، از توقیف خارج می گردد. مانند کسی که با خودروی سواری اش مسافرکشی می کند و از این طریق امرار معاش می نماید چنین خودرویی حتی اگر توقیف بشود قابلیت این را دارد که از توقیف خارج شود

گاهی نیز خودرو توقیفی وسیله امرار معاش فرد بدهکار نمی باشد اما وسیله نقلیه ای در شان فرد است. ممکن است یک فرد مهندس عمران خودرویی معقول دارا باشد ، در این موارد با توجه به موقعیت اجتماعی چنین فردی خودرو وی جزء مستثنیات دین محسوب و قابل توقیف نمی باشد اما چنانچه همین فرد خودرویی میلیاردی داشته باشد و از طرفی بدهکار نیز باشد، به درخواست طلبکاران خودرو توقیف می گردد و به میزان خودرویی در شان فرد به بدهکار اعطا می شود و مابقی به طلبکاران تعلق می گیرد.

مستثنیات دین در مهریه

مستثنیات دین در ماده 24 قانون محکومیت های مالی بیان شده است و این ماده به تمامی طلب بدهکاران و درخواست های طلبکاران تسری می یابد. مهریه نیز دینی است که بر عهده زوج می باشد و از آنجایی که مهریه عندالمطالبه می باشد هر زمان که زوجه درخواست نماید بایستی توسط زوج پرداخت گردد و چنانچه زوج از پرداخت مهریه زوجه امتناع نماید، زوجه می تواند با معرفی اموال زوج از طریق اداره ثبت درخواست مهریه خویش را بنماید.

در اداره ثبت این اقدام با سرعت بیشتری صورت می گیرد، چراکه چنانچه مشخص شود که زوج دارای اموالی است که دارای سند به نام زوج است، اداره ثبت پیرو درخواست زوجه به توقیف اموال مزبور اقدام می نماید و اموالی که دارای سند رسمی به نام زوج هستند به نفع زوجه توقیف می گردد و این میان چنانچه اموالی که مورد توقیف واقع شده اند جزء مستثنیات دین باشند، زوج با اثبات این موضوع می تواند اموال مزبور را از توقیف خارج نماید پس مستثنیات دین حتی در خصوص مهریه نیز اجرا می شود

مستثنیات دین در مهریه شامل:

  • منزل مسکونی در شان زوج
  • خودروی شخصی در شان و منزلت و موقعیت زوج
  • ابزار و وسایل مورد نیاز جهت شغل زوج

مثال: مردی که مغازه پوشاک دارد، پوشاک وسیله امرار معاش است و قابل توقیف نمی باشد و یا اگر نجاری دارد، ابزار و وسایل مورد نیاز این حرفه جز مستثنیات دین محسوب می گردد.

  • تلفن مورد نیاز زوج و…

اثبات مستثنیات دین

اموالی که مشمول مستثنیات دین می گردد، در قانون احصا شده است اما اینکه اثبات شود آیا این موارد احصایی در شان فرد می باشد یا خیر به عهده دادگاه صادر کننده می باشد که با توجه به وضعیت افراد بدهکار که اموال آن ها مورد توقیف قرار گرفته است مشخص می گردد که اموال توقیفی در شان فرد است و بایستی رفع توقیف صورت گیرد و یا اینکه بالاتر از شان است .

که در این صورت مال موزبور بایستی فروخته شده وقسمتی از آن که در شان بدهکار باشد به وی اعطا می شود و قسمتی دیگر صرف طلب طلبکاران می گردد.

مثال:بدهکار دارای خانه ای هزار متری می باشد که توسط طلبکار توقیف می گردد. در این مواقع خانه هزارمتری فروخته شده و مبلغی تا میزان خرید یک خانه صد متری به فرد بدهکار داده می شود و مابقی به طلبکاران داده می شود. البته متراژ ذکر شده به عنوان مثال بود و این امر به نظر قاضی محکمه بستگی دارد و با توجه به وضعیت شخص و اوضاع و احوال قضیه نسبت به آن تصمیم می گیرد.

فایده مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی چیست؟

بسیاری از موضوعات حقوقی اگرچه ظاهرا ساده به نظر می رسند اما در واقع این چنین نیست و مستلزم دانش و تجربه و تسلط بر قوانین و آراء وحدت رویه و مهم تر از همه آشنایی با اصول دادرسی است که این امر جز از یک دانش آموخته حقوق بر نمی آید.

متاسفانه کم نیستند، موضوعات به ظاهر ساده حقوقی که به جهت عدم آگاهی متقاضیان آن ها از روند دادرسی با مشکلات عدیده ای رو به رو شده اند و به طول انجامیده اند.

در حالیکه اگر همان موضوعات حقوقی در بدو امر با مشاوره حقوقی متخصصان و با وکالت وکیل پایه یک دادگستری پیگیری می شدند، رسیدن به نتیجه مطلوب به سهولت امکان پذیر می بود. از این رو توصیه می شود پیش از قدم نهادن در موضوعات حقوقی با مشاور حقوقی متخصص در آن موضوع و یا وکیل پایه یک دادگستری متخصص مشورت و هم فکری صورت گیرد.

گروه وکلای وکیل پرس در این راستا تدبیری را اندیشیده است و گروهی از وکلای مجرب و متعهد تهران را گرد هم آورده است تا با امعان جستن از تجربیات و دانش یک تیم متبحر حقوقی همه موضوعات حقوقی را به خوبی پوشش دهند .

مزیت های گروه وکلای وکیل پرس:

  • مشاوره حقوقی تلفنی رایگان با وکیل متخصص
  • مشاوره حضوری با جمعی از وکلای متخصص و متبحر تنها با پرداخت حق الوکاله یک وکیل متخصص
  • تنظیم کلیه اوراق قضایی، لوایح حقوقی، انعقاد و تنظیم انواع قراردادها و…
  • قبول وکالت در کلیه دعاوی حقوقی از جمله: ملکی، ثبتی، خانواده، مالیاتی و….
  • در جریان قرار دادن موکلین از روند اجرایی پرونده های ارجاعی از طریق تلفنی و حضوری

برخی سوالات رایج:

 آیا کامیون جزء مستثنیات دین است؟

در پاسخ به این سوال بایستی بین دو فرض قائل به تفکیک شد.

فرض اول در صورتی است که کامیون وسیله امرار معاش فرد بدهکار باشد. در این فرض کامیون جزء مستثنیات دین محسوب می گردد و قابل توقیف نمی باشد.

فرض دوم در صورتی است که کامیون وسیله امرار معاش فرد بدهکار نیست و تنها جزء مایملکات فرد بدهکار است که در این صورت توسط طلبکاران قابل توقیف می باشد و دیگر جزء مستثنیات دین به حساب نمی آید.

مستثنیات دین در مهریه عندالاستطاعه به چه صورت می باشد؟

مهریه به دو صورت تعیین می گردد عندالمطالبه و عندالاستطاعه، مهریه عندالمطالبه همان طور که توضیح آن گذشت مهریه ای است که به محض درخواست زوجه بایستی به وی پرداخت گردد اما مهریه عندالاستطاعه به تمکن زوج بر می گردد و چنانچه زوج تمکن پرداخت آن را دارا باشد از وی وصول می شود اما در مورد مستثنیات دین بین مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تفاوتی نیست و به عبارت دیگر زمانی که در مهریه عندالامطالبه مستثنیات دین مصداق می یابد در مهریه عندالاستطاعه نیز به طریق اولی مصداق دارد.

 

 

جهت اخذ مشاوره تلفنی با وکیل متخصص حقوقی هم اکنون تماس بگیرید.

شماره تماس مشاوره حقوقی آنلاین در تهران
.

 

مطالب پیشنهادی

انتشار نوشته در شبکه های اجتماعی:

دیدگاهتان را بنویسید