قصاص نمودن قاتل در هر شرایطی امکان پذیر نبوده بلکه منوط به رعایت شروطی است که در این مقاله با محوریت ” در چه شرایطی می توان قاتل را قصاص کرد! ” تصمیم داریم به صورت مفصل آن را مورد بررسی قرار بدهیم
مطابق صراحت قانونی تنها قاتل جنایت عمدی مستوجب قصاص است البته با رعایت شروط ماده 290 قانون مجازات اسلامی. پس ما نمی توانیم قاتل جنایات شبه عمدی و خطای محض را تحت هیچ شرایطی قصاص کنیم. از دیدگاه قانون مجازات، قتل عمدی قتلی است که مرتکب رفتارش از انجام این عمل، سو نیت عامدانه داشته و به قصد کشتن دیگری بدون هیچ گونه مجوز قانونی اقدام کرده است.
تماس با وکیل قصاص متخصص در تهران
تقاضای اولیای دم برای قصاص قاتل
تصمیم گیرنده نهایی برای اینکه قاتل مستوجب قصاص باشد یا نه وراث مقتول یا اولیاء دم او هستند و تا زمانی که شاکی خصوصی این تقاضا را از محکمه قضایی نکنند این مجازات اجرا نخواهد شد چرا که ممکن است تصمیم اولیاء دم گذشت قاتل یا گرفتن دیه از او باشد. و تنها در جایی که ولی دم نباشد یا به او امکان دسترسی وجود نداشته باشد در اینجا حاکم شرع یا ولی امر راجع به مجازات قاتل تصمیم خواهند گرفت.
پرداخت تفاضل دیه
در مقاله مربوطه به این بحث به صورت مفصل بیان داشتیم که، در شرایطی برای اجرای قصاص می بایست اولیاء دم مقتول، تفاضل دیه را به خانواده قاتل بپردازد تا قصاص اجرا شود و این یکی از موارد لازمه برای اجرای قصاص قاتل می باشد.
همچنین بدانید:
قصاص در چه مواردی ساقط می شود؟
شرایط عمومی قصاص قاتل
به موجب ماده 301 قانون مجازات، قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد. چرا که قانون گذار اجرای مجازات قصاص را راجع به این افراد امکان پذیر ندانسته و تنها آنها را مستوجب مجازات تعزیری می داند
مجنی علیه عاقل بوده و در دین با مرتکب جرم مساوی باشد به بیان دیگر اگر قاتل جرم مجنون یا دیوانه باشد مجازات قصاص برای قاتل اجرا نمی شود.
قاتل و مقتول در دین با یکدیگر مساوی باشند یعنی اگر قاتل مسلمان و مجنی علیه غیر مسلمان باشد مجازات قصاص اجرا نمی گردد چرا که مفهوم مخالف ماده 301 این چنین بیان می دارد که اگر مجنی علیه مسلمان و قاتل غیر مسلمان باشد مسلمان نبودن مرتکب مانع قصاص نخواهد بود عدم وجود موانع قصاص یکی دیگر از شرایط اساسی قصاص است
ماده 302 قانون مجازات در مو.اردی که مجنی علیه یا مقتول یکی از شرایطی که در این ماده بیان شده را داشته و بر دادگاه محرز گردد قاتل را مستوجب قصاص و پرداخت دیه نمی داند
- مرتکب جرم حدی که مستوجب سلب حیات است
- مرتکب جرم حدی که مستوجب قطع عضو است مشروط بر اینکه جنایت وارده، بیش از مجازات حدی او نباشد
- متجاوز و کسی که تجاوز او قریب الوقوع است و در دفاع مشروع به شرح مقرر در ماده 156 جنایتی بر او وارد شود
- زانی و زانیه در حال زنا نسبت به شوهر زانیه در غیر موارد اکراه و اضطرار
برخی از سوالات متداول در خصوص ” در چه شرایطی می توان قاتل را قصاص کرد! “
آیا اکراه قاتل مجوزی برای عدم اجرای قصاص است؟
مطابق ماده 375 قانون مجازات اکراه در قتل مجوز قتل نیست و مرتکب قصاص می شود
آیا بدون تقاضای اولیاء دم می توان قاتل را قصاص نمود؟
یکی از مهم ترین شروط قصاص قاتل آن است که ولی دم مقتول تقاضای قصاص او را از محکمه بخواهند و بدون تقاضای اعمال اجرای قصاص، جانی قصاص نخواهد شد
جهت اخذ مشاوره حقوقی با وکیل متخصص قصاص وکیل پرس هم اکنون تماس بگیرید. یا به صفحه اینستاگرام وکیل پرس دایرکت دهید.
نویسنده خانم آخوندی کارشناس ارشد حقوق موسسه وکیل پرس