ورشکستگی تاجر و آثار ورشکستگی

ورشکستگی تاجر موضوع اصلی این مطلب است. تاجر ورشکسته به چه کسی می گویند؟ آثار ورشکستگی تاجر چیست؟ این مطلب را تا انتها مطالعه کنید تا هر آنجه درباره ورشکستگی تاجر لازم است، بدانید. در خصوص ورشکستگی می توانید از وکیل تجاری گروه وکلای وکیل پرس، مشاوره حقوقی دریافت کنید.

اگر نیاز به مشاوره حقوقی با وکیل تجاری و یا وکیل شرکت، مشاوره حقوقی آنلاین،تلفنی و یا مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری دارید، حتما با گروه وکلای وکیل پرس تماس بگیرید.

ورشکستگی تاجر و آثار ورشکستگی

ورشکستگی تاجر بدین معناست که تاجر از تادیه دیون خود عاجز گردد و امکان پرداخت دیون خویش را نداشته باشد.

ورشکستگی ویژه تجار است و چنانچه افرادی غیر از تاجر از پرداخت دیونشان عاجز گردند نام ورشکسته را بر آنان نمی توان بار کرد بلکه به چنین افراد غیر تاجری، معسر گفته می شود .

پس از صدور حکم ورشکستگی تاجر ورشکسته، از دخل و تصرف در اموال خویش ممنوع می گردد و اداره امور وی  در شهرهایی که اداره تصفیه وجود دارد به اداره تصفیه و در شهرهایی که اداره تصفیه وجود ندارد به مدیر تصفیه سپرده می شود.اداره تصفیه یا مدیر تصفیه، نماینده تاجرورشکسته محسوب می گردد و کلیه امور مالی تاجر را عهده دار می شود.

توقف تاجر چیست؟

توقف به معنای این است که تاجر از یک زمانی به بعد، دیگر قادر به پرداخت دیون  و تعهدات نقدی خود نمی باشد. البته ممکن است تاجر به طور مقطعی از تادیه برخی دیون خویش عاجز شود، که در این صورت تاجر، متوقف محسوب نمیشود بلکه توقفی که در قانون تجارت مد نظر است توقف دائم و ماندگار است و به صرف برگشت خوردن یک یا چند چک تاجر، وی را نمی توان متوقف و ورشکسته اعلام نمود.

زمانی که تاجر از تادیه دیونش عاجز می شود، همان زمان، تاریخ توقف تاجر محسوب می گردد و آنچه اهمیت دارد این است که چنانچه تاریخ توقف تاجر مشخص باشد همان تاریخ در حکم  دادگاه ذکر می گردد. در غیر این صورت ، تاریخ صدور حکم ورشکستگی، تاریخ توقف تاجر محسوب می گردد.

البته ناگفته نماند که برخی از تجار برای منتفع شدن از مزایای ورشکستگی اقدام به صدور چک های صوری می نمایند تا خود را ورشکسته نشان دهند اما لازم به ذکر است که چنین عملی از آن جهت که برای سوء استفاده رخ می دهد نمی تواند سبب صدور حکم ورشکستگی تاجر شود.

اهمیت تاریخ توقف در ورشکستگی

تاریخ توقف تاجراز اهمیت بالایی برخوردار است چراکه پیش از تاریخ توقف تاجر، کلیه معاملات وی صحیح است اما پس از توقف تاجر و یا مشخص شدن تاریخ توقف  تاجر ورشکسته از کلیه معاملات نسبت به اموالش ممنوع می گردد و مدیر تصفیه وی عهده دار اداره اموال وی است.

در این صورت مدیر تصفیه یا هریک از طلبکاران می توانند از دادگاه تقاضای فسخ معاملاتی را که پس از تاریخ توقف انجام گرفته است را داشته باشند.

این نکته را به خاطر داشته باشید

چنانچه متوجه شده اید که تاجر ورشکسته ای پیش از تاریخ توقف معامله ای را  به قصد ضرر رساندن به شما که طلبکار او بوده اید انجام داده است،جای نگرانی نیست، چراکه  تا 2 سال از تاریخ معامله مزبور فرصت وجود دارد که جهت فسخ آن معامله به محکمه دادخواست بدهید. زیرا دعوای فسخ معامله تا دو سال از تاریخ معامله در محکمه قابل طرح و رسیدگی می باشد.

در این صورت چنانچه معامله فسخ گردد، مال مزبور از محکوم علیه اخذ و در اختیار مدیر تصفیه قرار می گیرد تا بین غرما تقسیم گردد.

اقدامات تاجر ورشکسته پس از توقف از تادیه دیون

تاجر ورشکسته چنانچه از تادیه دیون خود عاجز گردد ملزم است که ظرف  3 روز از تاریخ توقف از تادیه دیون خویش این موضوع را  به دادگاه عمومی محل اقامتگاه خود اظهار نماید و صورت حساب دارایی و کلیه دفاتر تجاری خود را نیز به دفتر دادگاه مزبور تسلیم نماید. این موضوع از نظر قانون گذار بسیار حائز اهمیت است و از این جهت ماده 413 قانون تجارت را به این موضوع اختصاص داده است.

 لازم است که تاجرورشکسته ضمن اظهار توقف خود، اسناد و مدارکی را به دادگاه ارائه دهد. این اسناد و مدارک عبارتند از :

• تعداد و تقویم کلیه اموال منقول و غیر منقول
• صورت کلیه دیون و مطالبات
• صورت نفع و ضرر
• صورت حساب مخارج شخصی

البته لازم به ذکر است که ضمانت اجرای فوق در قانون وجود دارد اما رویه قضایی حاکم بر خلاف این موضوع است.

آثار ورشکستگی تاجر

1)اثر ورشکستگی نسبت به حقوق مالی تاجر ورشکسته

2)اثر ورشکستگی نسبت به دیون تاجر ورشکسته

3)اثر ورشکستگی نسبت به اسناد تاجر ورشکسته

4)اثر ورشکسته نسبت به دعاوی تاجر ورشکسته

1- اثر ورشکستگی تاجر نسبت به حقوق مالی تاجر ورشکسته

به محض صدور حکم ورشکستگی تاجر ورشکسته از تصرف در کلیه اموال و حقوق مالی خویش محروم می گردد و چنانچه معاملاتی نماید ، معاملات مزبور باطل است.

تاجر در این دوران می تواند هبه یا وصیت یا بخششی به خویش را قبول یا رد نماید اما چنانچه قبول نماید اموالی که به مالکیت وی در می آیند در لیست اموال وی قرار می گیرند و مدیر تصفیه  وظیفه اداره آنها را برعهده می گیرد.

به عبارت دیگر در این مواقع، اداره  کلیه امور مالی تاجراعم از منقول و غیر منقول، چه از پیش در دارایی تاجر باشد و چه پس از صدور حکم ورشکستگی به اموال تاجر اضافه گردد، بر عهده مدیر تصفیه  و یا اداره تصفیه قرار می گیرد.

2- اثر ورشکستگی نسبت به دیون تاجر ورشکسته

چنانچه تاجری ورشکسته شود دیون و مطالبات مدت دار وی به دیون حال تبدیل می گردد. و مدیر تصفیه عهده دار تصفیه آن ها می گردد اما این موضوع ارتباطی به حال شدن مطالبات تاجر که از دیگر افراد دارد پیدا نمیکند .

تاجر ورشکسته از خسارت تاخیر تادیه معاف می گردد. این موضوع به جهت حمایت از تاجر است که  در یک رای وحدت رویه مورد بررسی قرار گرفته است و اتفاقا منشاء سوء استفاده بسیاری از افراد شده است که به جهت استفاده از این رای خود را ورشکسته اعلام می نمایند تا از پرداخت خسارت تاخیر تادیه بابت بدهی های خویش معاف گردند.

3- اثر ورشکستگی نسبت به اسناد تاجر ورشکسته

ممکن است تاجر سند تجاری را صادر نموده باشد. در این صورت چنانچه تاجر ورشکسته شود، پرداخت سند تجاری مزبور نسبت به تاجر حال می گردد و بایستی آن را پرداخت نماید.

نکته قابل توجه اینکه نه تنها سند مزبور نسبت به تاجر حال می گردد بلکه نسبت به سایر افرادی که نسبت به پرداخت سند متعهد شده اند نیز حال می شود. مگر اینکه سایر متعهدین پرداخت وجه را در سر وعده به نحوی تضمین نمایند.

این موضوع در ماده 422 قانون تجارت نیز بیان شده است.

4- اثر ورشکسته نسبت به دعاوی تاجر ورشکسته

پس از صدور حکم ورشکستگی، تاجر ورشکسته کلیه امور مالی اعم از: منقول یا غیر منقول خویش را به مدیر تصفیه می سپارد. از این رو، چنانچه فرد یا افرادی نسبت حقوق مالی تاجرورشکسته قصد اقامه دعوایی را داشته باشند، دعوای مزبور به طرفیت مدیر تصفیه اقامه می گردد.

البته تدبیر حمایتی دیگر که قانون گذار برای تاجر ورشکسته در نظر گرفته است این است که  تاجر ورشکسته در این دعاوی در صورت مصلحت دادگاه می تواند به عنوان شخص ثالث وارد دعوا گردد .

ورشکستگی تاجر متوفی

ممکن است تاجری در زمانی که در حالت توقف به سر می برد فوت نماید. در این صورت قانون گذار مقرر داشته است که حکم ورشکستگی چنین تاجری را تا  یک سال پس از مرگ او نیز می توان  صادر نمود .

به عبارت دیگر تا یک سال پس از فوت تاجر، می توان تقاضای ورشکستگی وی را مطرح نمود. این امر دربند آخر ماده 412 قانون تجارت بیان شده است .

تصفیه دیون تاجر ورشکسته توسط مدیر تصفیه یا اداره تصفیه

مدیر تصفیه یا اداره تصفیه در جهت تصفیه دیون تاجر ورشکسته لازم است که اقداماتی را انجام دهد که به ترتیب عبارتند از:

1) تشخیص مطالبات طلبکاران: مدیر تصفیه با انتشار آگهی در روزنامه کثیر الانتشار از طلبکاران تاجر ورشکسته دعوت می نماید که چنانچه مدعی طلب از تاجر وزشکسته می باشند با اسناد و مدارک  در مهلتی مقرر مراجعه نمایند.

2) بررسی مدارک و مستندات توسط مدیرتصفیه یا اداره تصفیه و عضو ناظر: پس از اینکه مدارک ارائه شد، مدیر تصفیه یا اداره تصفیه و عضو ناظر ظرف مهلت 3 روز اسناد و مدارک را بررسی می نمایند. و بدین صورت طلبکاران مشخص می گردند.

نکته:

چنانچه برخی از طلبکاران به تصمیم مدیر تصفیه معترض باشند می توانند  نسبت به این موضوع در دادگاه اعتراض خود را بیان نمایند. دادگاه مهلت 15 روزه ای را جهت اعتراضات مشخص نموده است و چنانچه دادگاه اعتراض را بپذیرد و طلب طلبکار را قبول داشته باشد، آن طلب ، قابل پرداخت توسط مدیر تصفیه می باشد.

لزوم مشورت تجار با وکیل تجاری چیست؟

امور شرکت ها، از جمله مسائلی است که نیازمند شم مدیریتی قوی در اداره امور آن ها می باشد اما این نکته را نباید فراموش کرد که اکثر مدیران موفق افرادی هستند که در تمامی اموری که تخصص کافی ندارند مشورت و هم فکری می نمایند تا بدین سان نتیجه مطلوب را از آن خود نمایند.

مسائل حقوقی شرکت ها نیز از جمله مسائلی است که نیازمند دانش حقوقی است و اهل فن خود را می طلبند . از این رو بهتر است مسائل حقوقی شرکت ها به وکیل تجاری سپرده شود.

وکیل تجاری فردی است که بر قوانین تجارت، جزا، مالیاتی، ثبت، قانون کار و تامین اجتماعی و…. مسلط باشد و همینطور بر آراء وحدت رویه، آیین نامه ها و بخشنامه ها اشراف داشته باشد.

از طرفی دیگر، به وسیله آشنایی با خطرات احتمالی که شرکت ها را تهدید می نماید  می تواند از بسیاری از مشکلات عدیده شرکت ها پیشگیری نماید.

چه بسا بتوان با مشاوره های حقوقی صحیح و به موقع از ورشکستگی و مشکلات احتمالی شرکت ها جلوگیری نمود.

عواقب عدم اعلام ورشکستگی توسط تاجر چیست؟

در صورتیکه تاجر ورشکسته شود و نسبت به اعلام این موضوع به محکمه اقدامی ننماید و اسناد مورد نیاز را ارائه ندهد در این صورت دادگاه می تواند ضمن صدور حکم ورشکستگی دستور بازداشت تاجر را صادر نماید و همینطور ممکن است تاجر به ورشکستگی به تقصیر محکوم گردد.

آیا تاجر ورشکسته نمی تواند امور غیرمالی خویش را انجام دهد؟

به این سوال منفی می باشد. چرا که اداره امور غیر مالی تاجر ارتباطی به ورشکستگی وی پیدا نمی کند و تاجر در انجام امور غیر مالی خویش کاملا مختار و آزاد  است.

تاجری که پیش از تاریخ توقف به قصد ضرر رساندن به طلبکاران معامله ای انجام دهد، چگونه برخورد می شود؟

معاملات تاجر پیش از تاریخ توقف صحیح است اما گاهی تاجر به عمد و به قصد ضرر زدن به طلبکاران و یا به صورت صوری و با تبانی افرادی، پیش از تاریخ توقف، معاملاتی می نماید. در این گونه مواقع، چنانچه مشخص گردد معامله ای با تبانی و به صورت صوری انجام گرفته است، معامله مزبور باطل است و عین و منافع مالی که موضوع معامله قرار گرفته است قابلیت استرداد دارد. و چنانچه مشخص گردد، معامله ای که تاجر منعقد نموده است ضرری بیش از یک چهارم قیمت زمان معامله را به وجود آورده باشد این معامله توسط مدیر تصفیه و طلبکاران قابلیت فسخ را دارد.

آیا تاجر ورشکسته می تواند اداره امور مالی دیگران را بر عهده بگیرد؟

قانون گذار خود تاجر را از اداره اموالش محروم نموده است زیرا بیم این مسئله را داشته است که اقدام تاجر ورشکسته در اموالش به ضرر طلبکاران باشد اما این ممنوعیت را جهت انجام اعمال سایرین قرار نداده است و تاجر ورشکسته می تواند اموال منقول یا غیر منقول سایرین را اداره کند و نسبت به آن ها با توجه به اختیاراتی که دارد معامله نماید.

گروه وکلای وکیل پرس با دارا بودن کادر تخصصی خود آمادگی خود را جهت مشاوره  حقوقی شرکت ها، انعقاد قراردادهای تجاری  و نظارت برانعقاد آن ها  و همینطور قبول دعاوی شرکت های تجاری، دعاوی شرکت و شرکا، دعاوی مطالبات و موضوعات تجاری، و…. اعلام می نماید.

جهت اخذ مشاوره شرکت ها با وکیل تجاری و وکیل پایه یک دادگستری هم اکنون تماس بگیرید.