محاکمه مال باخته به خاطر مرگ سارق
فهرست مطالب

محاکمه مال باخته به خاطر مرگ سارق

شاید شما هم ماجرای  ” مردی که بعد از سرقت تلفن همراهش سارق را دنبال کرده و مرد سارق حین تعقیب ‌و گریز تصادف کرده و جانش را از دست داده است” را شنیده اید. این خبر در خبرگزاری های مختلف از جمله همشهری آنلاین، بهار نیوز، خبر فارسی و دیگر خبرگذاری ها منتشر شده است. جزئیات این ماجرا را می توانید در این خبر گذاری ها بخوانید.

بهار نیوز اینگونه می گوید که :

“مردی که بعد از سرقت تلفن همراهش سارق را دنبال کرده و مرد سارق حین تعقیب‌و‌گریز تصادف کرده و جانش را از دست داده است، به اتهام تسبیب در قتل محاکمه شد. “

ما در وکیل پرس توسط کارشناسان حقوقی مان این پرونده را مورد بررسی قرار داده ایم. پیشنهاد می کنیم چند دقیقه از وقت تان را به خواندن این موضوع اختصاص دهید. اگر برای شما هم سوال است که :

  • آیا مال باخته قاتل سارق است ؟
  • آیا مال باخته باید مجازات شود؟
  • اگر در این تعقیب و گریز برای مال باخته اتفاقی می افتاد، چه کسی مقصر بود؟

با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید و از دیدگان قانون درباره این پرونده مطلع شوید.

محاکمه مال باخته به خاطر مرگ سارق

جمله محاکمه مال باخته به خاطر مرگ سارق  شاید در ظاهر امر جمله ای غیر قابل هزم برای شنونده باشد و از این رو با جبهه گیری های فراوانی نیز از سوی کاربران فضای مجازی همراه شده است.

موضوع این پرونده در پی اتفاقی که در سال گذشته در اتوبان آزادگان رخ داد شکل گرفت. در حال حاضر این پرونده در شعبه 6 دادگاه کیفری تهران مفتوح  ودر انتظار رای قضات این شعبه می باشد.

در بزرگراه آزادگان چه شد؟

مرد جوانی در حال مکالمه با گوشی همراه خود می باشد که با ناخودآگاه مرد جوان دیگری با موتور سیکلت به او نزدیک می گردد و با اقدامی سریع گوشی همراه مرد جوان را تصاحب و مورد سرقت قرار می دهد.

جوان مال باخته سارق را دنبال می نماید، اما سارق در حرکتی عجیب بر خلاف جهت حرکت خودرو ها حرکت می نماید و همین اقدام سبب اصابت خودرو به سارق جوان و مرگ وی می شود.

مال باخته که شاهد ماجرا بوده است در اقدامی انسان دوستانه با اورژانس تماس می گیرد اما پس از رسیدن نیروهای اورژانس سارق جوان فوت می نماید.

خانواده سارق جوان پس از اطلاع از این امر، شکایتی را از مال باخته مطرح می نمایند و مال باخته را مسبب مرگ فرزند خویش قلمداد می نمایند و نسبت به این موضوع معترض می گردند که اگر مال باخته به دنبال مال خویش نمی رفت، مرگی نیز رخ نمی داد.

در پی رسیدگی به موضوع مربوطه مال باخته احضار و اظهارات وی استماع شد. مال باخته عنوان نموده است که مدارک مهمی در گوشی خود داشته است که برای وی از ارزش بالایی برخوردار بوده است و به این علت سارق را دنبال نموده است تا بتواند گوشی تلفن همراه خود را باز پس گیرد.

پس از استماع اظهارات مال باخته پرونده به شعبه 6 دادگاه کیفری تهران جهت صدور رای ارجاع شده است.

این موضوع سوالات بی شماری را به ذهن عامه مردم متبادرنموده است. از جمله اینکه:

  1. آیا مال باخته قاتل سارق است؟
  2. آیا تعقیب سارق غیر قانونی است؟
  3. آیا مال باختگان نباید در بازپس گیری مال خویش اقدامی نمایند؟
  4. اگر مال باخته در این تعقیب و گریز کشته می شد چه کسی سبب قتل وی بود؟

تحلیل حقوقی پرونده

آنچه بدیهی است این است که سارق با قصد و عملی مجرمانه مال دیگری را تصاحب نموده است و البته که مال سرقتی جز اجناسی است که صرفا بعد مالی آن مطرح نیست. گاهی سرقتی که صورت می گیرد تنها ضرر مالی برای مال باخته در پی دارد اما سرقت برخی از اجناس از جمله گوشی و لپ تاپ به غیر از ارزش مالی آن ها که در حال حاضر بسیار بالاست، ارزش دیگری نیز دارند و آن اطلاعات و اسرار شخصی افراد است که در این دستگاه ها معمولا نگه داری می گردد و در این مواقع شاید حفظ و به دست آوردن این اطلاعات ارزش بالاتری نسبت به بعد مالی اجناس برای صاحب اموال داشته باشند. از این رو تلاش بیشتری نیز برای باز پس گیری این اموال صورت خواهد گرفت.

در واقعه اخیر نیز چنین دلیلی سبب تعقیب سارق شده است که در ظاهر امر نباید اشکالی بر آن باشد اما باید دید قانون چگونه این موضوع را تحلیل می نماید.

مرگ یک فرد توسط دیگری ممکن است به 3صورت رخ دهد:

  • مباشرت در مرگ
  • تسبیب در مرگ
  • جمع سبب و مباشر در مرگ

  • مباشرت در مرگ

مباشرت به معنای این است که جانی با قصد و نیت مجرمانه ، عمل مجرمانه ای را نسبت به دیگری به صورت مستقیم انجام دهد که توسط این عمل فرد فوت نماید.

مثال: جانی، با ضربه های مشت باعث مرگ دیگری گردد.

  • تسبیب در مرگ

تسبیب در مرگ همان طور که از معنای تحت الفظی آن به ذهن می آید، سبب مرگ دیگری را ایجاد نمودن می باشد. گاهی جانی مستقیما با عمل خویش دیگری را به قتل نمی رساند اما عملی انجام می دهد که همان عمل سبب مرگ دیگری می گردد.

قانون گذار در ماده 506 قانون مجازات اسلامی تسبیب را مورد تعریف قرار داده است و چنین بیان داشته است:

“تسبیب در جنایت آن است که کسی سبب تلف شدن یا مصدومیت دیگری را فراهم کند و خود مستقیماً مرتکب جنایت نشود به طوری که در صورت فقدان رفتار او جنایت حاصل نمیشد مانند آنکه چاهی بکند و کسی در آن بیفتد و آسیب ببیند.”

تسبیب در مرگ دیگری، اگرچه در ظاهر مسبب نقشی در مرگ فرد ندارد اما آنچه سبب انتساب مرگ به مسبب می گردد این است که در صورت عدم حضور مسبب، مسلما مرگی رخ نمی داده است. از این رو مسبب در صورت واجد شرایط بودن قابل محاکمه و مجازات می باشد.

تسبیب در مرگ ممکن است توسط فرد واحد و یا افراد متعدد رخ دهد در این صورت چنانچه فرد واحد به تنهایی سبب مرگ باشد، تنها همان فرد قاتل محسوب می گردد اما چنانچه به اشتراک صورت گیرد و همگی  واجد قصد ارتکاب جنایت باشند، همه شرکا مسبب در مرگ محسوب می گردند اما در صورت عدم قصد مشترک، تنها فردی که قصد جنایت وارده را داشته است و مرگ منتسب به او می باشد مجرم و قابل مجازات است.

  • جمع سبب و مباشر در مرگ

جمع سبب  و مباشر به این معناست که هم سبب و هم مسبب در وقوع جنایت دخیل باشند. قانون گذار این موضوع را در ماده 526 قانون مجازات اسلامی بدین صورت آورده است:

“هرگاه دو یا چند عامل، برخی به مباشرت و بعضی به تسبیب در وقوع جنایتی، تاثیر داشته باشند، عاملی که جنایت مستند به اوست ضامن است و چنانچه جنایت مستند به تمام عوامل باشد به طور مساوی ضامن میباشند مگر تاثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد که در این صورت هریک به میزان تاثیر رفتارشان مسوول هستند. در صورتی که مباشر در جنایت بی اختیار، جاهل، صغیر غیرممیز یا مجنون و مانند آنها باشد فقط سبب ، ضامن است.”

قانون گذار این موضوع را درچهار فرض بیان داشته است.

فرض اول: مباشر اقوی تر از مسبب باشد که در این صورت مباشر ضامن وقوع جنایت است.

فرض دوم: سبب اقوی تر از مباشر باشد که در این صورت سبب ضامن وقوع جنایت است.

فرض سوم: اگر جنایت مستند به هر دو عمل باشد و میزان تقصیر هر دو عامل به صورت مساوی باشد سبب و مباشر به صورت مساوی در جنایت وارده دخیل می باشند و بایستی جبران خسارت  به صورت مساوی صورت گیرد.

فرض چهارم: اگر تاثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد هر کدام به میزان تقصیرشان مسبب می باشند ، در این صورت میزان تقصیر هر کدام از سبب و مباشر تخمین زده می شود و در نهایت با توجه به میزان تقصیر هر کدام مجازات و جبران خسارت در نظر گرفته می شود.

 

آیا مال باخته مسبب مرگ سارق بوده است؟

چنانچه مستند به ماده 537 قانون مجازات اسلامی به این سوال پاسخ داده شود در ابتدا پاسخ مثبت به ذهن خطور می نماید اما لازم به ذکر است که در مرگ دیگری چه به مباشرت باشد و چه به تسبیب آنچه حائز اهمیت است،  وجود عناصر تشکیل دهنده این جرم در کنار یکدیگر می باشد.

اگرچه بدیهی است که شاید در صورتی که مال باخته به دنبال سارق نمی رفت حادثه ای هم رخ نمی داد اما از طرفی دیگر کدام قانون می تواند مال باخته را در تلاش برای بازپس گیری مال خویش از متصرف منع نماید. آن هم در زمانی که امکان بازپس گیری مال را ممکن می داند.

البته بهتر این است که در زمانی که احتمال مدد گرفتن از مامورین نیروی انتظامی وجود دارد از آن ها امعان گرفت اما در فرض مورد بحث، مسلما فوریت در درجه اول اهمیت قرار داشته است و مجالی جهت فکر نمودن به این قضیه نبوده است. کما اینکه مال باخته با خود چنین تصور می نموده است که می تواند مال خویش را با سرعت عمل خویش باز پس گیرد و از سوء استفاده های آتی از مستندات موجود در گوشی همراه خویش جلوگیری نماید.

 

عناصر تشکیل دهنده مرگ به تسبیب

در مرگ به تسبیب بایستی عناصر تشکیل دهنده این جرم در کنار یکدیگر جمع باشند.

از جمله این عناصر عبارتند از:

  • عنصر قانونی: عنصر قانونی جرم قتل، به معنای جرم انگاری جرم مزبور در قانون مجازات اسلامی می باشد که در مورد جرم قتل چه به مباشرت باشد و چه به تسبیب این موضوع در قانون مجازات اسلامی مورد جرم انگاری قرار گرفته است.
  • عنصر مادی: عنصر مادی به معنای انجام اعمالی است که به وسیله آن ها امکان مرگ دیگری وجود دارد، این اعمال می تواند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم توسط جانی صورت گیرد.

مثال مستقیم: ضربه زدن به سر دیگری و مرگ او

مثال غیر مستقیم:کندن چاه در سر راه دیگری و سبب مرگ دیگری را فراهم آوردن.

  • عنصر معنوی: عنصر معنوی به معنای قصد و نیت مجرمانه در ارتکاب عمل مجرمانه می باشد هر عملی که انجام می گیرد، چنانچه قصد و نیت مجرمانه در انجام آن عمل وجود داشته باشد، جرم مزبور عمدی می باشد و بدیهی است که جهت جرایم عمدی در قانون مجازات در نظر گرفته می شود.

در نتیجه:

در صورتی جرم قتل چه به مباشرت و چه به تسبیب شکل می گیرد که عناصر تشکیل دهنده این جرم در کنار یکدیگر جمع باشند. چنانچه هر کدام از این عناصر وجود نداشته باشد جرم مزبور شکل نمیگرد.

 

آیا مال باخته به سبب مرگ سارق محاکمه می شود؟

در مرگ به تسبیب و مجازات مسبب، در پرونده مطروحه بایستی به دو موضوع توجه نمود  که عبارت است از:

1- مال باخته قصد مرگ سارق را نداشته است

بدیهی است که مال باخته در این اتفاق با قصد و نیت قبلی مرگ به تسبیب به دنبال سارق نرفته است بلکه تنها در آن لحظه رسیدن به مال ربوده شده برای وی حائز اهمیت بوده است. اگرچه شاید اگر مال باخته به دنبال یافتن مال خویش سارق را دنبال نمی کرد، این اتفاق رخ نمی داد اما آنچه اهمیت دارد این است که در جرم تسبیب به مرگ دیگری به قصد و نیت مجرمانه نیاز است و در این رخداد قصد و نیت مجرمانه در مال باخته وجود نداشته است.

2- مرگ سارق منتسب به خود اوست

قانون گذار در مواد مرتبط با مرگ به تسبیب در ماده 537 قانون مجازات اسلامی چنین آورده است:

“….هرگاه جنایت منحصراً مستند به عمد و یا تقصیر مجنیٌ علیه باشد ضمان ثابت نیست. در مواردی که اصل جنایت مستند به عمد یا تقصیر مرتکب باشد لکن سرایت آن مستند به عمد یا تقصیر مجنیٌ علیه باشد مرتکب نسبت به مورد سرایت ضامن نیست.”

ماده مزبور چنین بیان داشته است که اگر فردی، خود سبب مرگ خود گردد تقصیر و ضمانی بر عهده مرتکب نیست و مرتکب از این جهت مجازات نمی گردد.

در پرونده مطروحه نیز با توجه به اینکه سارق در ابتدا با عمل خویش زمینه تعقیب و گریز را فراهم نموده است و اینکه به جهت تغییر مسیر ناگهانی بر خلاف جهت خودرو ها چنین رخدادی را سبب شده است، خود وی مسبب حادثه مزبور می باشد و مال باخته در تغییر جهت وی به سمت خودروها و مرگ وی مداخله نداشته است.

و مستند به ماده مزبور عمد و تقصیر سارق( مجنی علیه) سبب مرگ وی شده است.

آنچه بیان و تفسیر گردید صرفا تحلیل حقوقی بر پایه مجموعه اطلاعاتی است که به صورت کلی در دست می باشد و مسلما هیچ کس جز قضاتی که به تمام زوایای پرونده اشراف دارند قادر به تحلیل و نتیجه گیری نهایی نسبت به این موضوع نمی باشند.

النهایه موضوع پرونده مزبور در دست اقدام می باشد و بایستی منتظر بود تا قضات با تدبیر محاکم کیفری این موضوع را مورد بررسی و نسبت بدان رای مقتضی صادر نمایند.

اطلاعات تکمیلی در باب پرونده مزبور متعاقبا  بررسی و از طریق سایت وکیل پرس با شما عزیزان به اشتراک گذاشته می شود.

 

برای دریافت خدمات مشاوره حقوقی فوری با شماره تلفن زیر تماس حاصل فرمایید

مطالب پیشنهادی

انتشار نوشته در شبکه های اجتماعی:

دیدگاهتان را بنویسید