اعاده دادرسی چیست و در چه شرایطی امکان پذیر است؟

در مورد اعاده دادرسی، می توانیم به زبان ساده ای بگوییم که به بررسی مجدد ماهوی یک دعوای قضاوت‎ شده می پردازد و در واقع راهی برای برگشت به دادگاه صادر کننده حکم قطعی است. با این هدف که دادگاه از رأی سابق خود عدول کند. مسلما وقتی عبارت اعاده دادرسی به گوش هر مخاطبی می رسد،

سوالات دیگری هم در ذهن او تداعی خواهد شد. از جمله اینکه : چه زمانی اعاده دادرسی امکانپذیر خواهد بود ؟ هزینه اعاده دادرسی چقدر است ؟ مهلت اعاده دادرسی چقدر است؟ تعداد دفعات اعاده دادرسی چه میزان است؟

در این مطلب سعی شده است که به نکات مهم و ضروری موضوع اعاده دادرسی پرداخته شود، اما اگر بعد از مطالعه این مطلب، باز هم نیاز به مشاوره حقوقی یا مشاوره تلفنی حقوقی داشتید، حتما با گروه وکلای وکیل پرس تماس بگیرید.

اعاده دادرسی به چه معنی است؟

اعاده در لغت به معنای بازگشت می باشد و زمانی که با دادرسی همراه می گردد به معنای بازگشت مجدد به فرآیند دادرسی تعبیر می شود. در علم حقوق زمانی که به موضوعی در محاکم رسیدگی صورت می گیرد، موضوع مربوطه مختومه می گردد و اعتبار امر مختومه می یابد ، بدین معنا که رسیدگی مجدد به موضوع مربوطه امکان پذیر نمی باشد چرا که یک بار موضوع مربوطه در محکمه بررسی و نسبت بدان رای صادر شده است.

اما گاهی به جهت وجود برخی از شرایط قانون گذار لازم دیده است که موضوعی مجدد مورد بررسی واقع شود. به بررسی مجدد چنین موضوعاتی اعاده دادرسی گفته می شود. لازم به ذکر است که اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت می باشد و در موارد خاصی از این شیوه می توان استفاده نمود و چنانچه شرایط فراهم نباشد، اعاده دادرسی معنا نمی یابد.

جهات اعاده دادرسی

1. در صورتی که موضوعی که نسبت به آن حکم صادر شده است با ادعای خواهان مغایرت داشته باشد.

مثال: محکمه موظف است به هر آنچه که در دادخواست آورده شده است رسیدگی و حکم صادر نماید، چنانچه خارج از این موضوعات ، در باب موضوعی رای صادر گردد، امکان اعتراض نسبت به این امر وجود دارد و از جهاتی است که امکان  رسیدگی مجدد به رای وجود دارد.

       2. حکم صادر شده از محاکم بیشتر از خواسته ای باشدکه در دادخواست مطالبه شده است.

مثال: خواسته مندرج در دادخواست مطالبه 200/000/000  ریال باشد و محکمه به مبلغ 250/000/000 ریال حکم صادر نماید.

       3.  در صورتی که  در حکم صادره از محاکم تضاد وجود داشته باشد به جهت اینکه در حکم مورد نظر استنادات و مواد متضاد به کار برده شده باشد.

مثال: ممکن است محکمه استناداتی را در حکم خویش آورده باشد و در انتها در نتیجه گیری بر خلاف استنادات حکم صادر نماید که در این صورت بین مستندات و نتیجه رای تعارض وجود دارد و یکی از جهاتی است که محکمه امکان اعاده دادرسی را محیا می سازد.

       4. در صورتی که حکمی از محکمه در خصوص دعوایی صادر شود با حکمی که سابقا در همان دعوا با اصحاب دعوای واحد صادر شده است، مغایرت داشته باشد.

مثال: در دو پرونده با موضوع واحد و اسباب واحد، با اصحاب دعوای واحد دو حکم متضاد از یک مرجع رسیدگی صادر شده باشد، از این رو به جهت مغایرت این امر می تواند یکی از جهات اعاده دادرسی باشد.

      5. گاهی فردی در محکمه مرتکب حیله و تقلبی می گردد و همین حیله و تقلب سبب تغییراتی در رای دادگاه می شود، در این مواقع چنانچه طرف مقابل متوجه این امر شود، می تواند از طریق اعاده دادرسی حق از دست رفته خویش را جبران نماید.

مثال: فردی با تبانی با شهود موفق می گردد که رای محکمه را به نفع خویش برگرداند. در این مواقع طرف مقابل در صورتی که از این امر پس از دادرسی مطلع شود، می تواند رسیدگی مجدد به موضوع مربوطه را از محکمه تقاضا نماید.

      6. چنانچه از محکمه حکمی صادر شود و پس از صدور حکم مشخص گردد که اسناد و مدارکی که سبب صدور حکم مربوطه شده است جعلی بوده است.

مثال: ارائه اسناد و مدارک در اثبات بسیاری از موارد موثر است و در حکم دادگاه بسیار موثر می باشد، چنانچه فردی با اسناد و مدارک جعلی سبب شود که حکم دادگاه به نفع او صادر شود، فردی که حکم به ضرر وی صادر شده است در صورتی که به این امر پی ببرد می تواند از طریق اعاده دادرسی اقدام نماید.

      7. در صورتیکه پس از صدور حکم اسناد و مدارکی کشف گردد که نشان دهد حقیقت، امر دیگری بوده است، البته بایستی اثبات گردد که این اسناد و مدارک در هنگام دادرسی وجود داشته است اما در اختیار متقاضی نبوده است.

مثال: ممکن است اسناد و مدارک مکتومی در زمان دادرسی موجود باشد اما به آن ها به هر دلیلی دسترسی نباشد، و همین امر سبب شود که رای محکمه به ضرر دارنده اسناد و مدارک صادر شود، در این صورت دارنده اسناد و مدارک می توانند با اعاده دادرسی تقاضای مجدد رسیدگی از محکمه را بنماید.

قرار قبول اعاده دادرسی

چنانچه هر یک از جهات اعاده دادرسی وجود داشته باشد، متقاضی  اعاده دادرسی دادخواست اعاده دادرسی را می دهد، در این مواقع با توجه به اینکه تقاضای مزبور با جهات مصرحه قانونی موافق باشد قرار قبول اعاده دادرسی صادر می گردد،

قرار قبول اعاده دادرسی بدین معنا نیست که الزاما حکمی که سابقا صادر شده است، نقض می گردد بلکه این امر مجوزی جهت بررسی مجدد موضوع می باشد و به عبارت دیگر قاضی چنین استدلال می نماید که مخاطب حرفی جهت گفتن دارد که چنین تقاضایی را مطرح نموده است، از این رو می پذیرد که مجددا به موضوع مربوطه رسیدگی نماید.

مهلت اعاده دادرسی

مهلت اعتراض به آراء در صورتی که شاکی مقیم ایران باشد 20 روز و چنانچه مقیم خارج از کشور باشد به مدت 2 ماه می باشد. در اعاده دادرسی نیز مهلت 20 روزه ای برای افراد مقیم ایران در نظر گرفته شده است. اما از آنجایی که جهات اعاده دادرسی متفاوت می باشد، مهلتی که جهت اعاده دادرسی برای هر کدام از جهات مشخص می گردد نیز متفاوت می باشد.

• چنانچه جهت اعاده دادرسی مغایرت دو حکم و یا صدور حکم به میزانی بالاتر از خواسته خواهان باشد و یا اینکه در صدور حکم بین استنادات حکم صادره با رای دادگاه تضاد وجود داشته باشد، در این مواقع مهلت اعاده دادرسی از تاریخ ابلاغ حکم قطعی و یا از تاریخ قطعیت رای ابلاغی می باشد.
• چنانچه جهت اعاده دادرسی مغایرت دو حکم که اسباب و موضوع واحد دارد باشد در این صورت مهلت اعاده دادرسی از تاریخ آخرین ابلاغی که صورت می گیرد می باشد.
• چنانچه جهات اعاده دادرسی جعلی بودن مدارک و یا اثبات حیله و تقلب در صدور رای باشد در این صورت مهلت اعاده دادرسی از تاریخ ابلاغ نهایی مبنی بر جعلی بودن و یا ثابت شدن حیله و تقلب می باشد

نکته: در این موارد ابتدا لازم است جهت اثبات جعلی بودن و یا حیله و تقلب اقدام قضایی صورت گیرد و سپس پس از ابلاغ رای نهایی در خصوص اثبات جعل و یا حیله و تقلب مهلت اعاده دادرسی آغاز می گردد.

• چنانچه جهت اعاده دادرسی ، اسناد و مدارکی باشد که در زمان دادرسی به آن ها امکان دسترسی وجود نداشته است در این صورت مهلت اعاده دادرسی از زمان دسترسی به اسناد و مدارک  می باشد.

اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور

آرائی که به دیوان عالی کشور فرستاده می شوند به صورت شکلی مورد بررسی قرار می گیرند و در دیوان عالی کشور، نقض و یا ابرام می گردند. نقض به این معناست که دیوان عالی کشور رای صادره را رد کرده است و بایستی رای مجددا مورد رسیدگی ماهوی قرار گیرد و اما ابرام به این معناست که دیوان عالی کشور رای صادره را تایید نموده است.

لازم به ذکر است که رایی که در دیوان عالی کشور نقض و یا ابرام می گردد، دیگر قابل اعاده دادرسی نمی باشد اما چنانچه رائی در دیوان عالی کشور تایید ( ابرام) گردد، آن حکم را مجدد می توان مورد اعاده دادرسی قرار داد. در چنین مواقعی چون حکم در دیوان عالی کشور تایید ( ابرام) شده است لازم است که دادخواست اعاده دادرسی نیز به دیوان عالی کشور داده شود تا توسط دیوان عالی کشور دادخواست مزبور را به دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارجاع گردد.

اعتراض به قرار رد اعاده دادرسی

دادخواست اعاده دادرسی ممکن است به دلایلی با قرار رد مواجه گردد که این دلایل ممکن است یکی از موارد ذیل باشد:

1. رد قرار اعاده دادرسی به جهت کامل نبودن مشخصات خواهان:

چنانچه خواهان در دادخواست اعاده دادرسی که مطرح  می نماید، مشخصات خویش را کامل قید ننماید از مواردی است که قرار اعاده دادرسی رد می گردد و از این جهت اعتراضی از سوی خوانده پذیرفته نیست.

       2. چنانچه در دادخواست اعاده دادرسی جهات تصریح شده در قانون رعایت نشده باشد:

اعاده دادرسی در صورتی مورد پذیرش واقع می گردد که متقاضی اعاده دادرسی، نسبت به جهات ذکر شده در قانون دادخواست بدهد. در غیر این صورت دادخواست اعاده دادرسی رد می گردد و قابلیت اعتراض نیز وجود نخواهد داشت.

       3. چنانچه متقاضی اعاده دادرسی دادخواست خویش را خارج از مهلت های مقرر قانونی ارائه دهد:

در چنین مواقعی دادخواست اعاده دادرسی به جهت خارج از مهلت بودن رد می گردد و قابل اعتراض نیز نمی باشد.

اعاده دادرسی مجدد

نسبت به هر کدام از مصادیق اعاده دادرسی فقط یک بار می توان درخواست اعاده دادرسی را مطرح نمود. و اعاده دادرسی مجدد از همان جهت امکان پذیر نمی باشد.

هزینه اعاده دادرسی چقدر است؟

هزینه اعاده دادرسی با توجه به خواسته مندرج دردادخواست تعیین می گردد و میزان آن 5/5 درصد خواسته می باشد.

همچنین در یک مقاله با عنوان “هزینه دادرسی چیست؟” به صورت تخصصی به این موضوع اشاره داشته ایم.حتما مطالعه فرمایید%

وکیل چه نقشی می تواند در رسیدگی از طریق اعاده دادرسی ایفا نماید؟

اعاده دادرسی همان طور که توضیح داده شد رسیدگی مجدد به حکمی است که سابقا صادر و قطعی شده است. از این رو فرصتی طلایی برای فردی است که از چنین طریقی اقدام می نماید، از این رو از حساسیت بالایی برخوردار است و بایستی نهایت دقت در چنین مواردی لحاظ گردد. از این رو شایسته است که چنین موضوعات حقوقی را به فردی سپرد که دانش و تخصص در این امور را داراست.

برخی از افراد گمان می نمایند صرف اطلاعات حقوقی می تواند در پیشبرد آن ها در موضوعات و مسائل حقوقی کافی باشد در حالیکه باید این نکته را به خاطر داشته باشید که اطلاعات حقوقی در کنار دانش و تجربه عملی و آشنایی با شیوه دادرسی و رویه های محاکم است که می تواند رسیدن به نتیجه مطلوب را تضمین نماید.

فلذا توصیه می شود در اعاده دادرسی حتما با مشاور حقوقی متخصص و وکلا و کارشناسان مشورت و هم فکری های لازم انجام گیرد.

گروه وکلای وکیل پرس چه خدمات حقوقی را ارائه می دهند؟

• مشاوره تلفنی با وکیل متخصص در امور حقوقی
• مشاوره حضوری با جمعی از وکلای متخصص وکیل پرس با پرداخت حق المشاوره یک وکیل متخصص
• تنظیم کلیه اوراق قضایی، لوایح، انعقاد قراردادها و….
• امکان برقراری تماس تصویری با وکلای وکیل پرس در صورت عدم امکان مشاوره حضوری به جهت بعد مسافت
• قبول وکالت در کلیه دعاوی حقوقی از قبیل: خانواده، ملکی، ثبتی، انحصار وراثت، صلح و…
• در جریان قرار دادن موکلین از روند اجرایی موضوعات در دست اقدام به صورت تلفنی و حضوری

برخی از سوالات متداولی که وکلای وکیل پرس یه آن پاسخ داده اند:

من دیروز اعاده ی دادرسی کردم چه مدت طول میکشد که دیوان عالی پرونده راقبول کند…من درپرونده ای که دارم بی گناه محکوم شدم وبایدظرف مدت۵روزخودم رامعرفی کنم…چکاربایدبکنم؟

نسبت به معرفی خود سریعا اقدام نمایید

احتمال قبول اعاده دادرسی به چه میزان است؟

قبول دادخواست اعاده دادرسی به این امر بستگی دارد که جهتی که متقاضی اعاده دادرسی به آن تمسک می جوید با موارد مصرح قانونی در تقاضای اعاده دادرسی تطابق داشته باشد و چنانچه قاضی تشخیص دهد که متقاضی در دلایلی که ارائه می دهد صحبت های نگفته و جدیدی دارد احتمال قبول اعاده دادرسی وی بسیار بالا خواهد بود.

اعاده دادرسی نسبت به چه آرائی امکان پذیر می باشد؟

اعاده دادرسی تنها نسبت به احکام قطعی صادر شده از محاکم امکان پذیر است و نسبت به قرارهای صادره از محاکم دادگستری اعاده دادرسی پذیرفته نمی شود.

جهت اخذ وکیل اعاده دادرسی هم اکنون تماس بگیرید.

 صفحه رسمی اینستاگرام وکیل پرس در دنبال کنید